“Hiến kế” để cải thiện thứ hạng PCI

Các chuyên gia góp ý tại Hội nghị Nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh Đắk Nông năm 2015. Ảnh: Lê Dung

“Mềm hóa” quy trình và giá đất

Tiếp cận đất đai là một trong những chỉ số có trọng số lớn trong các chỉ số thành phần cấu thành PCI, có liên quan trực tiếp đến phần lớn các doanh nghiệp đã và đang đầu tư vào tỉnh. Mặc dù đã có những cải thiện đáng kể nhưng đây đang là lĩnh vực mà nhiều doanh nghiệp cho rằng, tỉnh cần phải có những hành động cụ thể, quyết liệt và rõ ràng hơn.

Cụ thể, các doanh nghiệp cho rằng, thủ tục trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) thời gian qua đang rườm rà, thường xuyên thay đổi nên gây khó khăn trong tiếp cận đất đai. Có những đơn vị, hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ  đã hoàn thiện và trình cơ quan có thẩm quyền từ năm 2010, nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả. Khi doanh nghiệp hỏi thì đơn vị này đổ cho đơn vị khác làm doanh nghiệp phải chạy đi, chạy lại nhiều lần nhưng vẫn không có kết quả trả lời thuyết phục.

Cụ thể, 68% doanh nghiệp được hỏi cho rằng, thời hạn giải quyết hồ sơ về đất đai ở Đắk Nông dài hơn so với thời hạn được niêm yết hoặc văn bản quy định. Từ đây, đất đai đang là lĩnh vực đứng thứ 2, sau thuế, phí và lệ phí được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá là gặp nhiều phiền hà nhất về thủ tục hành chính. Chưa kể đến, giá đất quá cao cũng là vấn đề cản trở đến quyết tâm của các nhà đầu tư.

Theo phản ánh của các doanh nghiệp thì Đắk Nông là một trong những địa phương áp giá thuê đất, bán đất khá cao so với giá sàn quy định. Có những vị trí, giá sàn chỉ ở mức 2 triệu đồng/m2 nhưng giá bán cho doanh nghiệp khoảng 4 triệu đồng/m2. Tại các khu công nghiệp, mặc dù hạ tầng chưa thực sự đồng bộ nhưng theo các doanh nghiệp thì giá thuê đất cũng khá cao so với giá sàn thực tế.

Trước thực trạng đó, các doanh nghiệp cho rằng, UBND tỉnh cần quyết liệt hơn trong công tác chỉ đạo cũng như có cơ chế, chính sách để “mềm” hóa các quy trình, thủ tục cũng như giá đất trên địa bàn tỉnh.

Phải ưu tiên những lĩnh vực trọng điểm, bức xúc

Ngoài việc “mềm hóa” giá đất, các quy trình, thủ tục trong cấp GCNQSDĐ, để nâng thứ hạng PCI của tỉnh trong năm 2015 tăng lên 3 đến 4 bậc so với 2014 như mục tiêu đề ra, nhiều ý kiến cho rằng, tỉnh cần phải xác định được những lĩnh vực mang tính trọng tâm, bức xúc hiện nay để ưu tiên cải thiện. Bởi theo các chuyên gia trong lĩnh vực này, cũng như ý kiến của các doanh nghiệp thì kế hoạch cải thiện PCI của tỉnh là khá toàn diện với gần 50 kết quả đầu ra.

Tuy nhiên, để tránh tình trạng dàn trải, thực hiện thì nhiều nhưng hiệu quả đạt thấp, UBND tỉnh cũng cần lựa chọn những nội dung cụ thể để có những cơ chế, chính sách cũng như hình thức ưu tiên trong thực thi. Cụ thể, trong lĩnh vực cải cách hành chính, tỉnh cần ưu tiên lựa chọn cải cách thể chế, trong đó thay đổi cách thức xây dựng chính sách thu hút đầu tư cho phù hợp.

Từ trước tới nay, các chính sách thu hút đầu tư thường xuất phát từ bàn giấy qua tham mưu của cơ quan chức năng. Từ đây, nhiều chính sách ban hành thiếu tính thực tiễn, thậm chí chụp mũ, áp đặt mà chưa thực sự xuất phát từ nguyện vọng chính đáng của doanh nghiệp. Vì vậy, chính quyền cũng cần thay đổi cách thức này bằng việc lấy ý kiến của các doanh nghiệp thông qua các hiệp hội doanh nghiệp, doanh nhân hoặc tham khảo trực tiếp từ đó tổng hợp để có sự lựa chọn trong xây dựng chính sách thu hút đầu tư.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh cũng như các đơn vị cần mạnh dạn hơn trong việc cắt giảm một số thủ tục hành chính lạc hậu, lỗi thời, tăng tính liên thông, liên kết cả chiều dọc lẫn chiều ngang.

Cũng theo các chuyên gia thì Hiệp hội Các doanh nghiệp, doanh nhân trên địa bàn tỉnh được xem là đơn vị đại diện cho tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp tỉnh nhưng thời gian qua chưa thực sự phát huy hết vai trò của mình.

Trong 50 hoạt động tại kế hoạch nâng cao chỉ số PCI của tỉnh năm 2015, chỉ có 2 hoạt động liên quan đến Hiệp hội Các doanh nghiệp tỉnh. Chưa kể đến, hiệp hội đến nay cũng mới chỉ được thành lập ở cấp tỉnh chứ chưa phát triển xuống các chi hội cơ sở dẫn đến việc nắm bắt, tiếp thu ý kiến, nguyện vọng doanh nghiệp còn hạn chế.

Một số ý kiến còn cho rằng, tỉnh nên chọn một số đơn vị chuyên ngành liên quan trực tiếp đến lĩnh vực đầu tư để tổ chức phát phiếu cho doanh nghiệp tự đánh giá, chấm điểm. Bằng hình thức này, tỉnh sẽ có thêm những thông tin, cơ sở để đánh giá khả năng tác nghiệp của các đơn vị, từ đó nhận diện những bất cập, hạn chế để chỉ đạo khắc phục...

Rõ ràng, việc nâng cao chỉ số PCI không phải chỉ trong ngày một, ngày hai mà là cả một chiến lược, kế hoạch dài hơi, mang tính thường xuyên, liên tục. Tuy nhiên, vấn đề xác định những lĩnh vực ưu tiên phù hợp với yêu cầu và nhu cầu thực tiễn để có giải pháp quan tâm là điều cần thiết nhằm tạo ra sự đột phá trong cải thiện PCI của tỉnh thời gian tới.