Nâng cao chỉ số PCI Đắk Nông: Đâu là điểm nghẽn?

Đức Diệu - Nguyễn Lương| 16/04/2019 14:04

Qua một chặng đường dài với hàng loạt động thái cải cách tích cực nhưng vị trí xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Đắk Nông 2 năm gần đây (2017, 2018) không thay đổi và ở vị trí thấp nhất. Do vậy, việc xác định đúng những điểm nghẽn để sớm “khơi thông” sẽ là “chìa khóa” trên lộ trình cải thiện thứ hạng ở chỉ số này.

ADQuảng cáo

Kỳ 1: Thứ hạng “thăng trầm”

Sau 13 năm kể từ khi chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) được điều tra, công bố cho tất cả các tỉnh, thành trong cả nước (2006-2018), thứ hạng của Đắk Nông ở chỉ số này luôn trồi sụt, thiếu tính ổn định. Nhiều chỉ số thành phần dù được cải thiện nhưng có vẻ niềm tin từ cộng đồng doanh nghiệp về hiệu quả thực thi chính sách của cơ quan nhà nước không cao. Vì vậy, kết quả công bố PCI năm 2018, Đắk Nông lại một lần nữa ở vị trí chót bảng.

Cán bộ Trung tâm Hành chính công giải quyết thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. ảnh: Nguyễn Lương

Nhiều năm ở nhóm cuối bảng

2006 là năm đầu tiên chỉ số PCI được áp dụng cho tất cả các tỉnh, thành để đánh giá chất lượng điều hành của chính quyền địa phương. Khi đó, thứ hạng PCI Đắk Nông gần như áp chót với vị trí 63/64 tỉnh, thành. Những năm tiếp theo, thứ hạng này của Đắk Nông luôn trồi sụt, có năm ở nhóm trung bình nhưng nhiều năm lại ở nhóm cuối bảng xếp hạng.

Năm 2007, PCI Đắk Nông bất ngờ xếp ở thứ hạng 38/64 tỉnh, thành, tăng 25 bậc so với năm 2006. Với kết quả này, nhiều nhận định cho rằng Đắk Nông đang phát huy tốt lợi thế về tiềm năng của một tỉnh mới thành lập trong xây dựng môi trường kinh doanh lý tưởng cho cộng đồng doanh nghiệp. Các chuyên gia nhận định: là một tỉnh trẻ với tính đột phá cao, dư địa cho tăng trưởng PCI Đắk Nông là rất lớn. Thế nhưng, những năm tiếp theo, PCI Đắk Nông liên tục giảm bậc.

Cụ thể, từ năm 2008, PCI Đắk Nông từ vị trí 38/64 xuống vị trí 61/63. Đến năm 2009, thứ hạng PCI Đắk Nông tụt xuống vị trí áp chót (62/63) và năm 2010 thì PCI Đắk Nông xếp ở vị trí cuối cùng, 63/63 tỉnh, thành. Từ năm 2010 đến 2018, PCI Đắk Nông lại có những kết quả "thất thường" với khi cao nhất ở vị trí 48/63 tỉnh, thành vào năm 2012. Sau đó, các năm 2015, 2017 và 2018, PCI Đắk Nông tụt xuống thứ hạng thấp nhất. Như vậy, trong 13 năm (từ 2006 đến 2018), mặc dù tổng điểm của các chỉ số thành phần có tăng, năm sau cao hơn năm trước nhưng thứ hạng PCI Đắk Nông đã có 4 năm ở vị trí không thể thấp hơn.

Nhiều mục tiêu không đạt kế hoạch

ADQuảng cáo

Ngày 8/7/2013, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 239/KH-UBND để triển khai Đề án nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), giai đoạn 2012-2015. Kế hoạch đề ra mục tiêu là trong năm 2013, PCI của tỉnh tăng từ 3-5 bậc so với năm 2012 để vươn lên vị trí 35 đến 45/63 tỉnh, thành vào năm 2015. Từ năm 2015 đến nay, hầu như năm nào tỉnh cũng đặt ra mục tiêu tăng PCI năm sau tăng hơn năm trước từ 3 đến 5 bậc. Nhưng, đáng buồn là đến nay, hầu như năm nào mục tiêu trên cũng không thành hiện thực.

Tại hội thảo nâng cao chỉ số PCI Đắk Nông năm 2018 do UBND tỉnh tổ chức vào trung tuần tháng 6/2018, một số ý kiến cho rằng bản thân PCI là “đường đua" luôn đòi hỏi mức độ tịnh tiến bằng sự cải thiện về điểm số, cho dù thứ hạng ở mức thấp.

Trên thực tế, nếu xét về điểm số của chính Đắk Nông thì luôn có sự cải thiện khá tích cực. Cụ thể, tổng điểm PCI Đắk Nông 2007 (năm có thứ hạng cao nhất) là 37,96 điểm. Năm 2018, tổng điểm này đạt 58,16 điểm, tăng 20,2 điểm so với năm 2007 và tăng 3,04 điểm so với năm 2017. Trong 10 chỉ số thành phần, năm 2018, PCI Đắk Nông có 8 chỉ số tăng điểm so với năm 2017 là: Tiếp cận đất đai tăng 0,7 điểm; tính minh bạch tăng 0,37 điểm; chi phí thời gian tăng 0,4 điểm; cạnh tranh bình đẳng tăng 1,56 điểm; tính năng động của chính quyền tỉnh tăng 1,06 điểm. Đặc biệt, một số chỉ số thành phần như tiếp cận đất đai, đào tạo lao động, chi phí thời gian… đã có sự tăng điểm vượt bậc.

Chỉ số thành phần tăng điểm cho thấy nỗ lực cải thiện PCI của Đắk Nông. Tuy nhiên, nếu xét trong tương quan với sự tăng điểm chung của các tỉnh, thành phố trong toàn quốc thì Đắk Nông vẫn thuộc nhóm tăng thấp. "Tốc độ" của Đắk Nông có tăng nhưng trên "đường đua" PCI, Đắk Nông vẫn bị tụt lại phía sau.

Các chuyên gia nhận định, trên “đường đua“ PCI, các tỉnh, thành phải luôn luôn "dốc lực" để vận động. Nếu sự vận động đó không đủ mạnh theo sự vận động chung thì sẽ bị bỏ lại phía sau và ngày càng cách xa điểm số trung bình. Vì vậy, tính toán để tăng điểm số và thứ hạng PCI phải nhìn nhận trong tương quan với sự vận động và cải thiện thứ hạng của các tỉnh, thành trong toàn quốc.

Để cải thiện PCI, mấu chốt quan trọng nhất là tìm ra được những điểm nghẽn căn bản và có giải pháp tháo gỡ tích cực, đồng bộ, hiệu quả. Tuy nhiên, nếu đã tìm ra được đúng "bệnh", "bốc" đúng "thuốc" nhưng không chú tâm dùng "thuốc" đúng cách thì "bệnh" vẫn khó mà khỏi hẳn. Điều đó, như là “con dao hai lưỡi” và có thể làm gia tăng sự hoài nghi từ cộng đồng doanh nghiệp về năng lực chỉ đạo và thực thi của chính quyền các cấp.

PCI là gì?

PCI là chỉ số đánh giá và xếp hạng chính quyền các tỉnh, thành về chất lượng điều hành kinh tế và xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi cho việc phát triển doanh nghiệp dân doanh. Đây là dự án hợp tác nghiên cứu giữa Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và Dự án sáng kiến cạnh tranh Việt Nam do cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ - USAID, tài trợ.

Chỉ số này được công bố thí điểm lần đầu tiên vào năm 2005 đối với 42 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Từ năm 2006 trở đi, tất cả các tỉnh, thành phố ở Việt Nam đều được đưa vào xếp hạng, đồng thời các chỉ số thành phần cũng được tăng cường thêm.

Từ năm 2006 đến 2008, PCI có 8 chỉ số thành phần. Năm 2009 trở đi, PCI được điều chỉnh lên 9 chỉ số thành phần để tính điểm, gồm:  Chi phí gia nhập thị trường; Tiếp cận đất đai; Môi trường kinh doanh; Chi phí không chính thức; Cải cách hành chính; Tính năng động, tiên phong của lãnh đạo tỉnh; Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp; Đào tạo lao động và Thiết chế pháp lý. Chỉ số thứ 10 về hạ tầng giao thông, PCI chỉ đưa vào điều tra như một chỉ số tham khảo chứ không tính vào tổng điểm.

Chỉ số PCI không nhằm mục đích nghiên cứu khoa học đơn thuần hoặc để biểu dương hay phê phán những tỉnh có điểm số PCI cao hay thấp. Chỉ số PCI cung cấp thông tin để xác định những lĩnh vực và cách thức để thực hiện những cải cách điều hành kinh tế một cách hiệu quả nhất.

>> Kỳ 2: Cần thêm sự quyết liệt và đồng bộ

ADQuảng cáo
(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Nâng cao chỉ số PCI Đắk Nông: Đâu là điểm nghẽn?
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO