Hướng đến nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại

Tính đến tháng 12/2020, sau gần 4 năm thi hành luật Báo chí 2016 và 1 năm thực hiện Quy hoạch phát triển, quản lý báo chí đến năm 2025 theo hướng giảm trùng lặp tôn chỉ, mục đích, nâng cao chất lượng, hiệu quả, hiện đại hóa, cả nước có 779 cơ quan báo chí, với bốn loại hình là báo in, báo nói, báo hình và báo điện tử. Đội ngũ người làm báo đông đảo với hơn 40.000 người, trong đó có hơn 20.000 người được cấp thẻ nhà báo.

Phóng viên phỏng vấn Bí thư Tỉnh ủy Ngô Thanh Danh trong ngày Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021-2026. Ảnh: Hồ Mai

Sự phát triển mạnh mẽ của báo chí Việt Nam là kết quả sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, sự phát triển đất nước. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã khẳng định: “Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”. Đây vừa là mục tiêu, nhiệm vụ, đồng thời cũng là chiến lược của cả hệ thống báo chí của cả nước trong giai đoạn tiếp theo.

Về xây dựng nền báo chí chuyên nghiệp.

Đội ngũ người làm báo phải có kiến thức chuyên môn, có năng lực làm báo, trung thực liêm chính, luôn thực hiện tốt 10 Điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo; có trách nhiệm xã hội, trách nhiệm công dân đối với tác phẩm, sản phẩm báo chí của mình. Nhà báo phải luôn bản lĩnh, dũng cảm, tỉnh táo, tâm huyết, bám sát cuộc sống, không ngừng rèn luyện trí lực, bút lực, đạo đức nghề nghiệp, đổi mới tư duy, phương pháp, cách thức hoạt động, kỹ năng, công nghệ để có thể tác nghiệp báo chí đa phương tiện, vừa chuyên sâu, vừa đa năng, tạo ra ngày càng nhiều tác phẩm có chất lượng tốt, hấp dẫn, kịp thời định hướng dư luận. Đồng thời, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý báo chí phải nhanh nhạy, có bản lĩnh chính trị và trình độ hiểu biết rộng, có kỹ năng nghề nghiệp, am hiểu công nghệ để chỉ đạo báo chí vào cuộc một cách kịp thời, chuẩn xác, nhất là đối với những vấn đề bức xúc, nhạy cảm hoặc những sự kiện hệ trọng của đất nước.

Xây dựng nền báo chí nhân văn

Trong bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Chúng ta cần một xã hội nhân ái, đoàn kết, tương trợ lẫn nhau, hướng tới các giá trị tiến bộ, nhân văn, chứ không phải cạnh tranh bất công, “cá lớn nuốt cá bé” vì lợi ích vị kỷ của một số ít cá nhân và các phe nhóm”. Báo chí phải góp phần cho nhiệm vụ cao cả đó.

Để thực hiện được yêu cầu về nhân văn, đòi hỏi mỗi nhà báo phải tích lũy về kiến thức và kinh nghiệm. Việc thể hiện tính nhân văn phải xuất phát từ cái tâm và thái độ, kỹ năng tác nghiệp của nhà báo. Ngay cả khi phản ánh, phê bình những cá nhân sai phạm, vi phạm pháp luật, nhà báo cũng luôn phải đảm bảo tính khách quan, không a dua “dậu đổ bìm leo”, “té nước theo mưa”, “đục nước béo cò”, “đánh hội đồng”. Nhà báo luôn phải xác định nhiệm vụ chính trị của mình là góp phần bảo đảm công bằng, phát triển và tiến bộ xã hội.

Phóng viên báo chí tác nghiệp tại Lễ hội Văn hóa thổ cẩm Việt Nam lần thứ 2 năm 2020

Về xây dựng nền báo chí hiện đại

Các cơ quan báo chí cần xây dựng mô hình tòa soạn hội tụ và báo chí đa phương tiện, lấy hoạt động xuất bản số làm trung tâm, phân chia nhiệm vụ của các nhân sự phù hợp, có sự thống nhất giữa các bộ phận xuất bản in (hay phát thanh, truyền hình) và điện tử… Báo chí tận dụng quá trình số hóa để có những sản phẩm báo chí chất lượng, với độ tin cậy cao, trở thành dòng thông tin quan trọng nhất trong đời sống xã hội…