Tất cả chính quyền thuộc về các Xô viết!

Luận cương được tóm tắt trong khẩu hiệu: “Tất cả chính quyền thuộc về các Xô viết!”, với việc kêu gọi tiếp tục cuộc cách mạng, tức là thủ tiêu chế độ hai chính quyền song song vì lợi ích của các Xô viết và chuyển cuộc đấu tranh cách mạng từ giai đoạn dân chủ tư sản sang giai đoạn XHCN.

V.I. Lênin tại cuộc họp ở Xanh Pêtécbua năm 1917. Ảnh tư liệu

Luận cương tháng Tư của Lênin đã được đưa ra bàn luận và thông qua tại Hội nghị toàn Nga lần thứ 7 của những người Bônsêvích. Khi đó kẻ thù cũng bắt đầu điên cuồng chống lại Lênin và những người ủng hộ Lênin. Những người xã hội - cách mạng và Mensêvích đã ngả về phe tư sản. Chính phủ lâm thời ra lệnh bắt Lênin. Người buộc phải lùi vào hoạt động bí mật lần cuối cùng kéo dài khoảng 112 ngày.

Trong tháng 7 và 8, phương hướng hoạt động của Đảng Bônsêvích đã thay đổi hẳn. Theo đề nghị của Lênin, Đại hội lần thứ 6 Đảng Công nhân Dân chủ xã hội (Bônsêvích) đã thông qua đường lối khởi nghĩa vũ trang, nhấn mạnh: “Cao trào mới không tránh khỏi của các cuộc cách mạng Nga là sẽ đưa công nhân và những nông dân nghèo nhất lên nắm chính quyền trước khi cách mạng trong các nước tư bản phương Tây nổ ra”. Cao trào mới này bắt đầu vào mùa thu năm 1917. Những người Bônsêvích đã dẫn đầu quần chúng cách mạng, bắt đầu nắm giữ các Xô viết.

Cuộc mít tinh của công nhân và binh lính Pêtơrôgrát ngày 7/11/1917

Đầu tháng 10, Lênin bí mật rời Phần Lan về Pêtơrôgrát và trực tiếp chỉ đạo công việc chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang. Lênin đã nhấn mạnh: “Muốn thắng lợi, khởi nghĩa không được dựa vào một âm mưu, một chính đảng mà phải dựa vào giai cấp tiên phong. Khởi nghĩa phải dựa vào cao trào cách mạng của nhân dân. Khởi nghĩa phải dựa vào một bước ngoặt trong lịch sử của cuộc cách mạng đang lên...".

Lúc này, các lực lượng phản cách mạng đã tập trung ở khu trung tâm của Pêtơrôgrát gồm: Chính phủ lâm thời đóng trong Cung điện Mùa Đông, Bộ tổng tham mưu quân khu Pêtơrôgrát và Bộ tham mưu hải quân đóng ở bên cạnh. Còn Bộ tham mưu cách mạng đặt trong Viện Xmônnưi (khu ngoại ô phía đông Pêtơrôgrát). Ở đây có Ủy ban quân sự cách mạng, Xô viết đại biểu công nhân và binh lính Pêtơrôgrát, trung tâm Đảng Bônsêvích chỉ đạo cuộc khởi nghĩa. Cách mạng có ba lực lượng chiến đấu chính: Các đội cận vệ đỏ (công nhân vũ trang) giữ khu trung tâm thành phố; các đơn vị quân đội ngả về phía cách mạng tạo thành tuyến vòng cung thứ 2 bên trong; còn khi nhận được lệnh đầu tiên của Ủy ban quân sự cách mạng, các tàu chiến thuộc hạm đội Ban tích từ hướng tây tiến vào cửa sông Nêva.

Công nhân trên xe bọc thép ở Quảng trường Đỏ tại Matxcơva năm 1917

“Bao vây và cô lập Pêtơrôgrát, chiếm lấy Pêtơrôgrát bằng cách tấn công phối hợp giữa hạm đội, công nhân và bộ binh-đó là một nhiệm vụ đòi hỏi phải có nghệ thuật và một tinh thần anh dũng gấp bội”, Lênin-lãnh tụ của nhân dân lao động đồng khởi đã chỉ rõ như vậy. Nhiệm vụ này đã được giải quyết trong 2 ngày 24-25/10/1917 (theo lịch mới là 6-7/11/1917). Cuộc khởi nghĩa kết thúc bằng việc chiếm Cung điện Mùa Đông.

Cũng trong những giờ phút đó, Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai đã khai mạc trong Viện Xmônnưi và nắm chính quyền trong tay. Sắc lệnh về hòa bình được Đại hội thông qua, coi chiến tranh là “một tội ác lớn của loài người” và đưa ra lời tuyên bố với chính phủ và nhân dân các nước về sự sẵn sàng ký kết ngay một bản hòa ước theo những điều kiện công bằng cho tất cả các dân tộc là không có thôn tính và không có bồi thường. Sắc lệnh thứ hai của Đại hội là công bố trao tất cả ruộng đất cho nhân dân không có bồi thường gì cả.