Độc đáo tết Ngô của đồng bào Cống

Phong tục của đồng bào Cống

Theo cách tính của người Cống thì tết vào khoảng đầu tháng 6 âm lịch, khi mùa mưa về là khi vụ ngô đã bắt đầu vào kỳ thu hoạch. Tết Ngô được tổ chức sau khi bà con thu hoạch xong mùa màng. Để đón tết Ngô, người Cống thường phải chuẩn bị trước đó nửa năm như nuôi con heo cho thật béo, con gà thật săn thịt và trồng cây ngô thật sai hạt để cuối năm trình báo thần linh tổ tiên. Trước ngày tết, gia đình sẽ có một buổi họp để phân công nhiệm vụ chuẩn bị cho cái tết được trọn vẹn, chu đáo nhất theo đúng phong tục truyền thống.

Người già chuẩn bị lễ vật dâng cúng tổ tiên trong tết Ngô

Theo quan niệm của người Cống, năm mới người già sẽ phát lộc cho con trẻ là các thứ quà bánh dân gian, và món quà ấy nhất thiết phải đựng trong những giỏ tre được các cụ già đan. Theo tục lệ vào sáng mùng một đầu năm mới tết Ngô cổ truyền của người Cống, các cháu đến nhà mừng tuổi ông bà, sau đó ông bà sẽ trao những giỏ quà cho các cháu.

Lễ vật được chế biến từ ngô

Trong mâm lễ dâng cúng không thể thiếu trên ban thờ của người Cống, đó là những món được chế biến từ ngô như bánh ngô, cơm ngô, ngô luộc, rượu ngô và những sản vật của núi rừng để dâng lên thần linh trên trời và tổ tiên cầu mong đấng thần linh phù hộ, độ trì cho con cháu năm tới có mùa màng bội thu, sức khỏe dồi dào, bản làng yên vui.

Mâm cỗ dâng cúng thần linh, tổ tiên ngày tết Ngô của dân tộc Cống

Bánh ngô được làm từ ngô nếp non tẽ hạt đem xay mịn, rồi trộn đều với mật ong. Sau đó dùng lá dong gói lại, đem đồ chín rồi chọn 4 chiếc tròn đẹp nhất thể hiện 4 mùa trong năm. Cơm ngô là ngô non nạo nhỏ trộn với gạo nếp, được gói trong lá dong thành những gói to đem đồ lên, khi cơm chín có mùi thơm của ngô nếp non quyện với hương thơm gạo nếp tỏa ra một mùi hương quyến rũ. Đây là những món ăn truyền thống được làm bằng ngô non sau khi thu hoạch nên nó mang ý nghĩa biết ơn sâu sắc đến thần linh, tổ tiên.

Các món ẩm thực đa dạng, phong phú

Trong mâm lễ của người Cống còn phải có thịt heo, gồm thủ, đuôi và chân thể hiện mong ước "đầu xuôi đuôi lọt". Ngoài ra còn có thịt gà, nấm rừng, ngọn rau bí, cơm lam, cá suối nướng… Đặc biệt không thể thiếu 12 con cua đá tượng trưng cho 12 tháng trong năm. 

Các cô gái dân tộc Cống biểu diễn văn nghệ trong tết Ngô

Tết Ngô sum vầy

Theo tục lệ, hàng năm vào tết Ngô, cả bản dậy thật sớm, ai ai cũng nhanh chân ra suối tắm gội và lấy nước về dâng lên tổ tiên. Bước sang ngày đầu năm mới, sau khi dâng cúng tổ tiên thần linh xong, cả nhà sum vầy bên mâm cơm gia đình chúc nhau những điều tốt đẹp nhất.