Hát Xoan

Trong Lễ hội Ðền Hùngđều có thi hát Xoan, một loại hình nghệ thuật có từ thời Vua Hùng.

Các làn điệu Xoan cổđều được bắt nguồn từ những làng cổ nằm ở địa bàn trung tâm bộ Văn Lang thờicác vua Hùng dựng nước. Gốc của hát Xoan ở vùng Phú Thọ, sau đó lan tỏa tới cáclàng quê thuộc đôi bờ sông Lô, sông Hồng, qua cả tỉnh Vĩnh Phúc.

Ca nhạc của Xoan là canhạc biểu diễn với đầy đủ các dạng thức nhạc hát: hát nói, hát ngâm, ngâm thơvà ca khúc; có đồng ca nữ, đồng ca nam, tốp ca, đối ca, hát đa thanh, hát đuổi,hát đan xen, hát có lĩnh xướng và hát đối đáp. Về sắc thái âm nhạc, nhạc Xoanvừa có những giọng nghiêm trang, thong thả vừa có những điệu dồn đuổi khỏemạnh, lại có những giọng duyên dáng, trữ tình. Trong hát Xoan, múa và hát luônđi cùng và kết hợp với nhau, dùng điệu múa minh họa nội dung cho lời ca.

Những người đi hátXoan thường sống cùng chòm xóm và tổ chức thành phường. Mỗi phường Xoan cókhoảng 15 đến 18 người. Nammặc áo the, khăn xếp, quần trắng; nữ mặc áo năm thân, khăn mỏ quạ, áo cánhtrắng, yếm điều, thắt lưng bao, dải yếm các mầu, quần lụa, đeo xà tích...

Ngày 24/11/2011, hátXoan - Phú Thọ của Việt Namđã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

TH (g/t)