Trách nhiệm của bản thân

Cho phép mình bỏ qua bổn phận, nói nhiều về quyền nhưng ít đề cập đến trách nhiệm. Nói nhiều về lợi ích, mà ít khi nói về cống hiến. Nghĩ nhiều đến nhận ngại nói đến cho. Chọn giải pháp cá nhân nhiều hơn là xây đắp cộng đồng. Ta cũng nói nhiều đến chuyện phải “yêu bản thân mình trước”...

Giải thích quan niệm và cách sống, nhiều ý kiến cho rằng cuộc sống bây giờ giống như “nồi lẩu”, quăng gì vào đó cũng được, thành “lẩu” tất. Chọn cách “sống chết mặc bay...”, yên thân là được. Chọn giải pháp vun vén cá nhân thay vì cùng xây dựng nền tảng cho cộng động; chọn giải pháp ngắn hạn với cái lợi trước mắt thay vì cho con cháu đời sau...

Bỏ qua trách nhiệm đang diễn ra hàng ngày hàng giờ mà không thiếu các cung bật nào. Nam thanh nữ tú ăn quà vặt, uống cocacola, pepsi... rồi đụng đâu vứt đấy, mặc xác. Người đi ô tô trên đường, quốc lộ mở cửa kính xe vứt rác bay chỏng vó, loạn xạ... Người người đi du lịch lên rừng, xuống biển sau khi ăn uống thỏa thê để lại tàn dư rác thải ngồn ngộn trên sông, thác, suối, biển...

Trách nhiệm của bậc cha mẹ với con cái, các bậc sinh thành mình và ngược lại cũng đang có nhiều vấn đề, đang gặm nhấm, biểu hiện nặng nề nhất là xuống cấp đạo đức. Đó là cha mẹ bạo hành con cái, bỏ qua trách nhiệm sinh thành dưỡng dục; không ít vụ án đau buồn tột độ chỉ vì mâu thuẫn trong cuộc sống mà cha giết con, con giết cha. Hiếu thuận, hiếu thảo, công dung ngôn hạnh... cũng bị rạn nứt.

Nhiều mối quan hệ nhân văn, cao cả khác như người thầy thuốc với bệnh nhân, “lương y như từ mẫu” chỗ này chỗ kia, lúc này lúc kia cũng chưa tốt, gây bức xúc. Và ngược lại, trách nhiệm gia đình bệnh nhân với người thầy thuốc là tôn trọng, chia sẻ... cũng bị xem nhẹ. Rồi trách nhiệm của người thầy, cô giáo với học sinh hay học sinh, gia đình với thầy, cô giáo, nhà trường đang bộc lộ nhiều vấn đề. Chưa nói đến trách nhiệm về di sản tư tưởng, văn hóa, đạo đức...đời này cần phải gầy dựng vững chắc, kế thừa, kiến tạo cho đời sau cũng có nhiều lung lay báo động.

Có vô vàn vấn đề trong xã hội dẫn đến mâu thuẫn, chia rẽ, tranh chấp, bạo lực, không bình đẳng, công bằng..., và tất nhiên bắt nguồn từ rất nhiều nguyên nhân, cội nguồn, trong đó không loại trừ trách nhiệm, quan điểm, cách nghĩ, cách sống, ứng xử... của mọi người. Và khi mỗi chúng ta xác định rõ trách nhiệm của bản thân, bỏ qua chủ nghĩa, lối sống cá nhân, bắt đầu từ những việc nhỏ nhưng mỗi khi làm đều nghĩ đến người khác, đến điều ngoài bản thân, vượt lên cá nhân, thì bước chân mới dẫn ta đến con đường khiến ta trở nên khiêm nhường và hạnh phúc hơn.