Về việc xây dựng các tuyến đường hoa ở đô thị Gia Nghĩa

Thực tế, tại một số điểm ở khu trung tâm của thị xã Gia Nghĩa và một số huyện đã trồng các loại cây xanh và trồng hoa để tạo cảnh quan đẹp… Tại thị xã Gia Nghĩa, chúng ta đã xây dựng và hình thành được một số tiểu hoa viên cây xanh và những con đường, đoạn đường giao thông trồng những loại cây có hoa như bằng lăng tím, điệp vàng, phượng vàng, Osaka… Từ đó, bước đầu đã tạo được ấn tượng ban đầu với người dân và du khách về một “phố thị hoa vàng” trên phố núi cao nguyên.  Tuy nhiên, việc trồng cây có hoa trên một số con đường ở đô thị Gia Nghĩa là chưa đáng kể và trong thực tế cũng chưa có một con đường hoa thực sự nào cả.

Việc xây dựng tuyến đường hoa ở thị xã Gia Nghĩa cũng đã bắt đầu từ những năm trước đây. Năm 2010, gần 1.700 cây sò đo cam được trồng dọc theo dải phân cách trên quốc lộ 14, đoạn mở rộng qua thị xã Gia Nghĩa. Tuy nhiên, do không tìm hiểu kỹ nên sau khi trồng được vài năm, chúng ta mới biết rằng, đây là loại cây có độc, xâm hại nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người. Thế nên, đến năm 2016, chính quyền thị xã Gia Nghĩa buộc phải phá bỏ gần 1.700 cây sò đo cam nói trên. Và sau đó, theo kế hoạch, toàn bộ cây sò do cam được thay thế bằng hai loại cây sim rừng và lim xẹt, trồng xen kẽ với nhau trên đoạn đường dài gần 15 km. Đây là một bài học cho chúng ta trong việc trồng cây xanh, nhất là cây xanh có hoa ở đô thị.

Để xây dựng các tuyến đường hoa trên địa bàn thị xã Gia Nghĩa, trước hết chúng ta phải lựa chọn những loại cây có hoa phù hợp để trồng. Thực tế, cây xanh có hoa phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, sinh thái ở Đắk Nông không nhiều, trong đó những cây xanh có hoa ngoại nhập lại càng hiếm. Theo nghiên cứu của các chuyên gia, những loại cây có hoa đẹp, đặc trưng theo từng mùa sau khi được lựa chọn trồng trên các tuyến đường hoa mà không gây hại hay ảnh hưởng gì tới sức khỏe của con người, có thể kể đến sau đây có hoa bản địa: Kơ nia, blang, móng bò, lộc vừng, lim xẹt, giáng hương, bằng lăng, phượng vĩ, long não, hay cây ngoại nhập như Osaka vàng và Osaka đỏ…

Cây có hoa, ngoài những loại cây lớn, cây thân gỗ, còn có những cây xanh có hoa loại nhỏ hay còn gọi loại bụi cây có hoa, mọc sát đất. Loại bụi cây có hoa hoàn toàn có thể trồng dưới gốc cây xanh hoặc cây xanh có hoa trồng trên đường phố, nhất là trồng ở giải phân cách trên các con đường lớn. Hiện nay, nhiều loại cây bụi nhỡ có hoa được trồng trong công trình ở thành phố, trong đó có 5 loại cây được ưa chuộng nhất như sau: Cây trang thái, bạch trinh biển, hoa giấy, chiều tím… Loại bụi cây có hoa nói trên tương đối phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, sinh thái ở Đắk Nông, hoàn toàn có thể trồng trên những tuyến đường hoa ở đô thị Gia Nghĩa.

Để phát triển các dải cây xanh có hoa trên đường giao thông không thể tiến hành một cách tùy tiện, mà cần phải bảo đảm một số nguyên tắc về độ phủ xanh, diện tích xanh, số cây xanh… cho từng khu vực, đặc biệt là đoạn đi qua khu đông dân cư - nơi diện tích nhỏ nhưng mật độ dân cư lớn, (làm nảy sinh nhiều vấn đề liên quan đến vệ sinh môi trường…). Khi trồng cây xanh có hoa cần chú ý điều kiện tự nhiên, đặc điểm khí hậu như hướng gió, tốc độ, chế độ nhiệt, lượng mưa, tính chất đất đai... trên cơ sở “đất nào cây ấy”. Ngoài ra, chúng ta cũng cần thay thế các loại cây trồng hai bên đường không phù hợp với điều kiện khí hậu, đất đai, an toàn giao thông, văn hóa dân cư...

Đối với loại cây xanh có hoa trồng vỉa hè nên trồng loại cây có thân thẳng tự nhiên, gỗ tốt, không giòn, dễ gãy bất thường, gây tai nạn. Chú trọng trồng loại cây có tán, cành lá gọn, rễ cái và phần lớn bộ rễ ăn sâu trong đất, giữ cây vững chắc, khó bị đổ gãy; cây không có hoặc ít rễ ăn nổi gần mặt đất để tránh làm hư hại vỉa hè, mặt đường và công trình xây dựng xung quanh gốc cây. Không chọn loại cây có bản rộng, hoa, quả có mùi thu hút ruồi nhặng làm ảnh hưởng đến vệ sinh… Trên các đường chính trong khu đô thị có thể tổ chức vườn cây chạy dọc giữa đại lộ hoặc hai bên hè phố. Trong các vườn cây này, cây thân gỗ có tán phải được trồng kết hợp với cây bụi, bồn hoa, thảm cỏ…