Kháng thể từ tiêm vaccine khác kháng thể sau mắc Covid thế nào?

Ảnh minh họa

Hỏi: Tôi mắc Covid-19 đã khỏi và chưa tiêm vaccine, em trai thì đã tiêm đủ hai mũi vaccine. Kháng thể hai anh em tôi khác nhau ra sao đối với việc bảo vệ cơ thể?

Trả lời:

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hiền Minh, Phó trưởng Đơn vị tiêm chủng, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM:

Cơ chế sinh kháng thể như sau: Khi bạn bị lây nhiễm virus hoặc vi khuẩn, hoặc sau khi tiêm vaccine Covid-19 (lần đầu tiên cơ thể tiếp xúc với thành phần giống virus, vi khuẩn có trong vaccine), hệ miễn dịch sẽ kích hoạt hệ thống bảo vệ. Kháng thể là một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch, đặc hiệu với riêng từng loại virus, vi khuẩn. Thông thường, kháng thể bắt đầu hình thành sớm ngay sau khi tiếp xúc với virus (kháng thể IgM), đến khoảng hai tuần có thể phát hiện trong máu, tăng nhiều dần và duy trì trong một thời gian dài (kháng thể IgG) để giúp bảo vệ cơ thể chống lại virus, vi khuẩn ở những lần tiếp xúc sau đó.

Để hiểu tác động của tiêm chủng, các nhà khoa học ở Đại học Harvard, Mỹ đã xem xét động lực của kháng thể IgG chống protein S và vùng gắn kết thụ thể của protein S ở ba nhóm người. Nhóm một là người khỏi Covid-19 mà chưa tiêm vaccine. Nhóm hai là người khỏi Covid-19 và có tiêm vaccine. Nhóm ba là người tiêm vaccine và không bị nhiễm bệnh trước đó. Các vaccine trong nghiên cứu là loại vaccine mRNA.

Kết quả nghiên cứu công bố tháng 9/2021 cho thấy rằng, nhiễm Covid-19 tự nhiên tạo ra đáp ứng miễn dịch trung bình và ổn địnhtrong một thời gian dài chống lại nCoV và các biến thể. Ngược lại, khả năng miễn dịch do vaccine đem lại bị giảm dần theo thời gian, mặc dù có mức độ mạnh mẽ ban đầu. Tuy nhiên, điều quan trọng là vaccine cung cấp mức độ bảo vệ cao nhất chống lại sự lây nhiễm virus ở những người đã khỏi bệnh.

Cụ thể: độ bền của đáp ứng kháng thể đạt cao nhất khi mắc Covid-19 tự nhiên (nhóm một), duy trì 60-80% mức đỉnh của nồng độ kháng trong tối đa 220 ngày (hơn 7 tháng), sau khi khởi phát triệu chứng. Nồng độ kháng thể cao nhất được quan sát thấy ở những người khỏi bệnh Covid-19 và có tiêm vaccine (nhóm hai). So sánh giữa những bệnh nhân đã khỏi bệnh thì dù có tiêm vaccine hay không thì nồng độ kháng thể đều có mức đỉnh cao.

Ở nhóm ba, sau 134 ngày (hơn 4 tháng) kể từ mũi tiêm thứ hai, nồng độ kháng thể đo được giảm xuống mức tương đương ở nhóm một, sau 220 ngày có triệu chứng bệnh đầu tiên.

Quan trọng là những người ở nhóm một thì kháng thể có hiệu lực trung hòa cao hơn đáng kể so với nhóm ba, khi đánh giá trên tất cả biến thể Covid-19 được thử nghiệm (Alpha, Beta, Gamma và Delta). Hiệu lực trung hòa chống lại biến thể Delta tương đương giữa những người khỏi bệnh Covid-19 và những người chưa mắc bệnh được tiêm liều vaccine đầu tiên. Tuy nhiên, hiệu lực trung hòa đã giảm đáng kể sau liều vaccine thứ hai. Phát hiện này chỉ ra rằng phản ứng bảo vệ chéo do tiêm vaccine mRNA tạo ra thấp hơn so với lây nhiễm tự nhiên.