HTX nông nghiệp: “Bàn đạp" cho kinh tế hộ

Sản xuất theo quy trình

Năm 1999, ông Phạm Đình Bộ, từ Hưng Yên vào thôn 3, xã Đắk Sin (Đắk R’lấp) lập nghiệp. Từ một vùng quê trồng lúa là chủ yếu ông bắt đầu học hỏi, làm theo những người đi trước về kỹ thuật trồng và chăm sóc cà phê. Tuy nhiên, quá trình canh tác gia đình phải chịu nhiều tác động từ các yếu tố từ sâu bệnh, phân bón kém chất lượng, giá cả bấp bênh và luôn phải đối mặt với cảnh bị ép giá.

Ông Bộ cho biết, gia đình thường dạo quanh một vòng các đại lý, điểm thu và khảo sát giá. Nơi nào giá thu mua cao và có lợi hơn thì ông mới vận chuyển đến bán. Chính vì thế, thu nhập của gia đình không cao vì tốn nhiều chi phí.

Thành viên HTX Quyết Tâm sử dụng máy đo kiểm tra độ PH và độ dinh dưỡng của đất

Đầu năm 2017, ông Bộ tham gia vào HTX Nông nghiệp, Thương mại, Dịch vụ Quyết Tâm có trụ sở tại thôn 3, xã Đắk Sin, Đắk R’lấp. Ông được HTX trực tiếp xuống vườn sử dụng máy đo độ PH và đo độ dinh dưỡng. Từ đó, tư vấn cho ông cách đầu tư phân bón và kỹ thuật canh tác hiệu quả. Bên cạnh đó, ông được tham dự các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, được HTX  cung cấp các dịch vụ nông nghiệp thấp hơn ngoài thị trường nên tiết kiệm đáng kể chi phí sản xuất.

Đặc biệt, tham gia HTX ông được hướng dẫn sản xuất theo quy trình nhờ đó, sản lượng cà phê của gia đình ông làm ra luôn ổn định, chất lượng cao, năng suất tăng từ 8 tạ đến 1,2 tấn/ha. Rẫy cà phê thu hoạch từ 2 tấn – 2,5 tấn/ha đã tăng lên 3,7 đến 4 tấn/ha, lợi nhuận mỗi ha tăng từ 20 – 40 triệu đồng. HTX đã trực tiếp đứng ra thu mua sản phẩm của xã viên với giá cao hơn thị trường từ 3.500 đồng- 6.000 đồng/kg.

Cũng là thành viên HTX Nông nghiệp, Thương mại, Dịch vụ Quyết Tâm, bà Nguyễn Thị Thùy, cho rằng:  Sản xuất cà phê theo quy trình sạch ngoài việc tăng năng suất, hiệu quả giảm chi phí đầu tư còn bảo vệ sức khỏe cho người sản xuất vì không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và chỉ sử dụng phân vi sinh để bón cho cây trồng.

Ông Bộ, bà Thùy là 2 trong gần 150 thành viên của HTX Nông nghiệp, Thương mại, Dịch vụ Quyết Tâm. HTX hoạt động trong lĩnh vực sản xuất cà phê, hồ tiêu, nước không cồn. Hiện nay, HTX có vùng nguyên liệu gần 300 ha cà phê.

Ông Vũ Tô Hoài, Giám đốc HTX Nông nghiệp, Thương Mại, Dịch vụ Quyết Tâm cho hay, HTX đặt quyền lợi của xã viên lên hàng đầu, từ sản xuất nhỏ lẻ hộ gia đình, HTX đã liên kết lại để thực hiện việc mua chung, bán chung và sản xuất theo quy trình. HTX đứng ra mua phân bón cho các xã viên với giá thấp hơn thị trường 200 ngàn đồng mỗi tấn. Nhằm bảo đảm đầu ra bền vững, HTX cũng đã liên kết để tiêu thụ sản phẩm cà phê sau khi thu hoạch với Công ty TNHH MTV 4 Hiệp (Đắk R'lấp) với giá cao hơn thị trường từ 3.500 đồng đến 6.000 đồng. Hiện nay, HTX đang sản xuất theo quy trình cà phê sạch.

Ông Trương Công Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH MTV 4 Hiệp cho biết, qua quá trình liên kết, xã viên HTX ngày càng có tư duy sản xuất tiên tiến hơn. Bà con tuân thủ nghiêm ngặt hơn các tiêu chuẩn về sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hợp lý, thu hái khi quả chín nhiều, bao bạt sạch... nên sản phẩm ngày càng đạt chất lượng tốt hơn. Đẩy mạnh sự hợp tác, hiện nay, công ty đã đầu tư máy bắn màu để tách quả chín và máy xay phục vụ cho việc thu mua sản phẩm của HTX.

Tăng cường sự liên kết

Tương tự, HTX Dịch vụ Nông nghiệp Đoàn Kết, được thành lập từ năm 2014 có trụ sở tại xã Nam Bình (Đắk Song), hiện có 200 xã viên tham gia sản xuất trên 250 ha cà phê. HTX đã liên kết với các công ty thu mua, sơ chế, xuất khẩu cà phê lớn của Việt Nam như: Công ty cà phê Nestle và Công ty cà phê Neumann sản xuất theo chuẩn quốc tế 4C. Theo đó, từ khâu trồng, chăm sóc, phòng, trị bệnh và thu hoạch đều phải tuân thủ những điều kiện nhất định nhằm bảo đảm sản phẩm sạch, an toàn cho người sử dụng.

Thống kê, toàn tỉnh Đắk Nông có 65 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, vốn điều lệ hơn 57 tỷ đồng, thu hút trên 1.000 lao động. Các HTX nông nghiệp chủ yếu tham gia trồng cây nông nghiệp, cây công nghiệp, trồng rừng, thu mua nông sản, cung ứng thức ăn gia súc, gia cầm, vật tư nông nghiệp cho thành viên và nhân dân trong vùng. Theo đánh giá của Liên minh HTX tỉnh, các HTX nông nghiệp đang dần thích nghi với kinh tế  thị trường, góp phần thực hiện công nghiệp hóa – hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Sau khi chuyển đổi mô hình hoạt động theo luật HTX năm 2012 – HTX kiểu mới, nhiều HTX nông nghiệp đã phát huy hiệu quả. Những HTX kiểu mới này không chỉ năng động, mà thể hiện tốt vai trò của mình là “bà đỡ” cho các xã viên. Nhiều HTX cung ứng các dịch vụ chăm sóc cây trồng, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, vật tư, sản xuất giống cây trồng đạt chất lượng.

Việc các HTX phát triển hiệu quả đã góp phần không nhỏ thay đổi bộ mặt nông thôn, nâng cao đời sống của người dân trong xây dựng nông thôn mới. Bằng cách tổ chức tốt các hoạt động đầu ra, đầu vào cho các thành viên, các HTX đã góp phần phát triển kinh tế hộ thu hút ngày càng nhiều lao động tham gia các hoạt động của HTX.

Ông Bùi Hoa Thám, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh đánh giá, các HTX nông nghiệp hoạt đông hiệu quả thật sự là "bàn đạp" thúc đẩy kinh tế hộ. Không ít HTX dần bắt kịp xu thế hội nhập, liên kết sản xuất cùng nông dân nâng cao giá trị sản phẩm và tăng thu nhập. Việc phát triển này mang lại lợi ích hai chiều cho cả thành viên và  HTX, thành viên thì tăng thu nhập, HTX thì có lợi nhuận và hoạt động đúng bản chất của HTX theo luật HTX năm 2012.