Liên kết với nhau để tạo thế mạnh

Ông Trần Văn Đức, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Đắk Nông

Phóng viên: Với vai trò của kinh tế tập thể cùng với thực tiễn đòi hỏi của hoạt động kinh tế hiện nay, ông đánh giá thế nào về việc liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của khu vực kinh tế này? 

Ông Trần Văn Đức: Đối với Đắk Nông sản xuất nông nghiệp vẫn là ngành chủ lực. Thực tế hiện nay cho thấy, để sản xuất nông nghiệp bền vững thì việc liên kết sản xuất hết sức cần thiết, nhất là nước ta đang hội nhập sâu rộng với quốc tế, sản phẩm nông nghiệp đang hướng tới thị trường xuất khẩu. Do đó, từng hộ sản xuất nhỏ lẻ không thể tự thực hiện được chuỗi sản xuất và tiêu thụ ở thị trường quốc tế mà phải liên kết giữa các nông hộ dưới tổ chức HTX và sau đó kết nối với các doanh nghiệp thì mới có thể đủ năng lực đưa sản phẩm Việt Nam ra thị trường quốc tế, tăng giá trị cho chuỗi sản xuất nông nghiệp. 

Để có thể cạnh tranh trên thị trường, nông sản rất cần khối lượng hàng hóa lớn, chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn nội địa hoặc quốc tế, giao hàng đúng lúc, giá cả cạnh tranh. Hộ nông dân cá thể không thể làm được điều này, mà đòi hỏi cần tạo ra sự liên kết trong sản xuất nông nghiệp. Các hộ nông dân phải có được sự thống nhất, “hành động tập thể” để thực hiện quy trình sản xuất chung theo từng cánh đồng lớn, từng trang trại với quy mô đủ lớn hoặc vùng chăn nuôi gồm nhiều nông hộ với quy mô đủ lớn để có sản phẩm hàng hóa đáp ứng nhu cầu thị trường. Quy trình sản xuất, thu hoạch, bảo quản và hoạt động thương mại của nông dân được thiết lập trên cơ sở yêu cầu của doanh nghiệp, của thị trường về khối lượng cung ứng, chất lượng hàng hóa, mẫu mã, khối lượng đóng gói…

Toàn tỉnh đang có 67 HTX nông nghiệp. Các HTX này đều thực hiện các liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. HTX cũng đang nắm nhiều lợi thế trong việc liên kết sản xuất nông nghiệp.  Các HTX đã liên kết các nông hộ sản xuất nhỏ lẻ lại với nhau để hình thành vùng nguyên liệu tập trung. Thực hiện cung ứng vật tư đầu vào và tổ chức thu mua nông sản cho thành viên. HTX đứng ra tổ chức sản xuất, làm đầu mối ký kết các hợp đồng liên kết với doanh nghiệp, vừa bảo đảm vùng nguyên liệu rộng lớn, ổn định, vừa tăng tính bền vững của hợp đồng liên kết.

Phóng viên: Ông có thể cho biết Liên minh HTX đã đồng hành với các HTX như thế nào trong việc liên kết, tiêu thụ sản phẩm?

Ông Trần Văn Đức: Hàng năm, Liên minh HTX tỉnh thực hiện khoảng 15 đợt hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm trong và ngoài tỉnh. Liên minh HTX cũng hỗ trợ các HTX thực hiện các thủ tục chứng nhận các tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp. Việc quảng bá, giới thiệu và kết nối đầu ra cho sản phẩm của các HTX cũng được Liên minh HTX quan tâm hỗ trợ. Đặc biệt, từ năm 2017, Liên minh HTX tỉnh đã in, cấp miễn phí tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa cho các HTX của tỉnh. Nhờ đó, khi quét tem thông qua ứng dụng Zalo, Facebook, check QR... trên điện thoại di động, người dùng sẽ biết được các thông tin về hàng hóa thông qua hình ảnh 360 độ của sản phẩm cũng như thời gian sử dụng, giá bán. Nguồn gốc của hàng hóa cũng dễ dàng tìm kiếm thông qua chỉ dẫn Google Maps. Điều này rất có lợi cho các HTX khi giới thiệu hàng hóa ra thị trường. 

Bên cạnh đó, Liên minh HTX tỉnh còn hỗ trợ, tư vấn, hướng dẫn các HTX thực hiện các thủ tục xuất khẩu hàng hóa. Liên minh HTX tỉnh hướng dẫn HTX thủ tục theo từng nước mà HTX muốn xuất khẩu mặt hàng hóa. Các nước đòi hỏi chất lượng hàng hóa, bao bì, đông lạnh, vận chuyển hàng hóa, thanh toán như thế nào đều được Liên minh HTX cập nhật, cung cấp cho HTX. 

Phóng viên: Thưa ông, trong xu thế hội nhập và phát triển, các HTX phải làm gì để không bị bỏ lại phía sau?

Ông Trần Văn Đức: Như tôi đã nói, đầu ra cho sản phẩm quyết định sự sống còn của HTX. Chính vì thế, thời gian qua Liên minh HTX tỉnh đã hướng các HTX sản xuất và đáp ứng các tiêu chuẩn mà thị trường cần. Thị trường tiêu thụ hiện nay có thể chia làm 2 nhóm. Một là nhóm khách hàng cần nguồn hàng tự nhiên, ít qua chế biến, bảo đảm an toàn và hữu cơ. Khách hàng của sản phẩm hàng hóa này chủ yếu là cá nhân, sử dụng hàng hóa với số lượng ít. Nhóm khách hàng thứ hai là doanh nghiệp chế biến hoặc thị trường tiêu thụ rộng lớn. Để vào được thị trường này, đòi hỏi hàng hóa phải đáp ứng một số quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế, phục vụ chủ yếu thị trường xuất khẩu. Chính vì thế, Liên minh HTX tỉnh đã và đang định hướng các HTX tùy theo sản phẩm hàng hóa sản xuất ra để tìm kiếm thị trường phù hợp.

Sản xuất nông nghiệp mang tính thời vụ là chính và một HTX riêng lẻ cũng sẽ khó đáp ứng được yêu cầu về tính liên tục của hàng hóa. Chính vì thế, các HTX cần liên kết với nhau và phân công nhau để sản xuất, đáp ứng yêu cầu của đơn vị thu mua. Liên minh HTX đang cố gắng liên kết các HTX lại với nhau để tạo thành các Liên hiệp HTX, tạo quy mô vùng nguyên liệu lớn đáp ứng đủ các đơn hàng xuất khẩu. Sản xuất hàng hóa theo đơn hàng xuất khẩu phải thực hiện theo yêu cầu của bên mua, hàng hóa yêu cầu gì, chứng nhận chất lượng gì sẽ được Liên minh HTX tỉnh hỗ trợ các HTX để tham gia vào thị trường đó.

P.V: Xin cảm ơn ông!