Krông Nô, hương ước gắn kết tình làng, nghĩa xóm

Thôn 1, thị trấn Đắk Mâm (Krông Nô) tậphợp dân cư từ nhiều vùng quê trong cả nước đến lập nghiệp, làm ăn sinh sống,nên có không ít sự khác biệt về văn hóa, phong tục, tính cách, lối sống... Tuynhiên, từ nhiều năm qua, vùng quê này thực sự yên bình, đời sống kinh tế củangười dân có nhiều khởi sắc, việc xây dựng nếp sống văn hóa ngày một tốt hơn.Có được kết quả đó là nhờ những người dân nơi đây luôn đoàn kết, sống theonhững chuẩn mực đã được quy định trong bản hương ước do thôn xây dựng nên. Theođó, từ năm 1999, bản hương ước của thôn 1 đã đi vào đời sống cộng đồng vớinhững chuẩn mực được xây dựng từ tình làng, nghĩa xóm, với phương châm “mình vìmọi người, mọi người vì mình”. Hương ước thôn quy định mỗi người dân phải nỗlực xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn minh, có ý thức giữ gìn vệ sinhchung, có trách nhiệm tự quản, sống có văn hóa, không cờ bạc, rượu chè, khôngmê tín dị đoan. Đây được xem là “luật” riêng của thôn mà người dân tại chỗ cũngnhư những người từ nơi khác đến sinh sống và làm ăn trên địa bàn phải tuântheo. Những người vi phạm nhẹ sẽ bị nhắc nhở, phê bình, khiển trách; nặng hơnthì bị phạt tiền tùy theo mức độ và công bố trên loa truyền thanh.

Khu dân cư thị trấn Đắk Mâm (Krông Nô). Ảnh: Ngọc Tâm

Tương tự, 105 hộ dân ở bon Bróih, thịtrấn Đắk Mâm cũng đã nhất trí thực hiện bản hương ước bon sau những ngày cùngthảo luận và “mổ xẻ” từng điều khoản quy định trong hương ước. Dân cư bon Bróihphần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ, thu nhập chủ yếu dựa vào sảnxuất nông nghiệp. Với đặc thù đó, trong bản hương ước của bon đã nêu rõ: mỗigia đình phải tự xác định cho mình cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp, phảithực hiện đa canh, đa con... tăng thu nhập, xây dựng kinh tế ổn định, bền vững;tạo điều kiện cho con em trong độ tuổi đều được đến trường học, không bắt cácem lao động nặng nhọc quá sức. Mỗi thành viên trong bon phải có trách nhiệmnhắc nhở nhau chấp hành đầy đủ các chủ trương, chính sách Đảng, Nhà nước và địaphương. Mỗi người dân phải thực hiện nếp sống văn minh nơi công cộng, trongcách ăn mặc, giao tiếp, ứng xử phải lịch sự văn minh, không nói tục, chửi thề,quậy phá, gây mất trật tự công cộng. Quan trọng hơn, mỗi gia đình kiên quyếtxóa bỏ những hủ tục trong việc cưới hỏi như thách cưới, đòi hỏi tiền, vàng,trâu, bò và tuyệt đối không tảo hôn. Mặt khác, không những phải tự giác trồngcây xanh, không đốt rừng làm rẫy, các gia đình cũng không được đổ phân, rácthải, xác động vật chết xuống nước, ra môi trường công cộng và không thả trâubò, dê trên đường bon gây ảnh hưởng đến những người dân xung quanh… Dựa vàonhững tiêu chí trong bản hương ước và quá trình thực hiện của các hộ dân, vàocuối năm, bon sẽ tổ chức bình xét gia đình văn hóa. Ông Bạch Đình Hải, Ban tựquản bon cho biết: “Hương ước là do mọi người dân đóng góp ý kiến xây dựng,xuất phát từ thực tế cuộc sống ở địa phương. Vì vậy, qua quá trình thực hiệncho thấy, mặc dù cũng còn những hạn chế nhất định, nhưng hương ước đã thực sựgắn kết tình làng, nghĩa xóm, cộng đồng với nhau. Hầu hết người dân đã biếtphát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương, giữ gìn phong tục tập quán, xâydựng khối đoàn kết trong khu dân cư, giúp đỡ nhau về mọi mặt, bài trừ tệ nạn xãhội, biểu hiện xấu. Ai sinh ra và lớn lên đều gắn với một làng quê, nên việcxây dựng và thực hiện hương ước có ý nghĩa rất quan trọng đối với đời sống củamỗi người dân”.

Khôngriêng gì các thôn, bon nói trên, theo ông Nguyễn Minh Hiển, cán bộ Phòng Vănhóa -Thông tin huyện Krông Nô, hiện nay, các thôn, bon, tổ dân phố trong toànhuyện đã xây dựng được 96 bản hương ước, quy ước. Việc xây dựng hương ước thôn,bon xuất phát từ việc triển khai cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đờisống văn hóa ở khu dân cư”. Những quy định trong các hương ước thôn, bon cũngnhằm vào mục đích giáo dục ý thức người dân, nhất là thế hệ trẻ sống có vănhóa, kỷ cương, bảo vệ môi trường, chấp hành nghiêm pháp luật và cả “lệ làng”.

HưngNguyên