Tổng kết công tác Khoa học và Công nghệ năm 2013

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh năm 2013 đánh dấu bước thay đổi theo chiều hướng tốt của ngành khoa học và công nghệ.

Hiện Luật Khoa học và Công nghệ (sửa đổi) cùng một số Nghị định, văn bản đã được ban hành. Điều này tạo tiền đề cho năm 2014, năm thực hiện cụ thể những văn bản, cơ chế chính sách đi vào cuộc sống bằng việc lần đầu tiên cơ chế khoán tới sản phẩm cuối cùng trong hoạt động nghiên cứu khoa học được thực hiện.

Tuy vậy, Bộ với tư cách là cơ quan quản lý cấp Nhà nước cần đưa ra những tiêu chí cụ thể khi giao đề tài cho các nhà khoa học và cần công khai minh bạch trong quá trình thực hiện khoán để giới khoa học tự giám sát và phản biện lẫn nhau. 

Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ cần lưu tâm đến các lĩnh vực: Tiêu chuẩn đo lường và chất lượng trong đó chú trọng đến kiểm định chất lượng; vấn đề thủ tục của lĩnh vực sở hữu trí tuệ.

Đối với các Sở Khoa học và Công nghệ, cần lựa chọn hướng phát triển phù hợp với từng địa bàn và đặc thù của từng địa phương cụ thể song cần chú trọng tới các đề tài, dự án triển khai ứng dụng khoa học kỹ thuật như việc số hóa đất đai, áp dụng kỹ thuật canh tác, việc lựa chọn giống mới, công nghệ thông tin trong quản lý điều hành. 

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ cần có cơ chế chính sách đãi ngộ cho lực lượng công tác trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, năng lượng hạt nhân.

Ngoài ra, Bộ Khoa học và Công nghệ cần kết nối với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong lĩnh vực đào tạo nhân lực không chỉ cho Nhà máy điện hạt nhân mà còn cho nhiều lĩnh vực công nghệ cao khác. 

Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân, trong năm qua, ngành Khoa học và Công nghệ đã thực hiện có kết quả nhiều mục tiêu nhiệm vụ trọng tâm như: Hoàn thiện hệ thống pháp luật về khoa học và công nghệ. Điển hình là việc Quốc hội chính thức thông qua Luật Khoa học và Công nghệ (sửa đổi).

Toàn ngành đã tập trung triển khai Nghị quyết số 20- NQ/TW của Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế;” thực hiện nhiều nhiệm vụ được giao trong Nghị quyết số 27- NQ/TW Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X về “xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.”

Cùng với đó, nhiều chương trình, nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia cũng được thực hiện. Đặc biệt là 3 Chương trình quốc gia: Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2020; Chương trình quốc gia phát triển công nghệ cao đến năm 2020; Chương trình đổi mới công nghệ quốc gia đến năm 2020. 

Hoạt động hợp tác quốc tế cũng đạt nhiều thành tích đáng ghi nhận trong năm 2013.

Trong quá trình hợp tác với cơ quan nghiên cứu Vương quốc Anh, lần đầu tiên, Việt Nam đã giải mã thành công hệ gen của 36 giống lúa bản địa, góp phần cả tạo và chế tạo giống lúa cho năng suất và chất lượng cao; hoàn tất việc đưa 16kg uranium ra khỏi Việt Nam trả về Nga an toàn được quốc tế đánh giá cao; đàm phán thành công với Hoa Kỳ về Hiệp định và bản ghi nhớ về hợp tác sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, trong đó bảo lưu được quyền làm giàu và tái chế uranium của Việt Nam. 

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân cho biết năm 2014, ngành khoa học và công nghệ phấn đấu tập trung hoàn thiện và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật cấp Bộ liên quan đến quản lý các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia theo tinh thần của Luật Khoa học và Công nghệ và các Nghị định của Chính phủ đồng thời hoàn thiện hành lang pháp lý để đưa Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia vào vận hành giữa năm 2014.

Ngành sẽ đổi mới cơ chế xây dựng kế hoạch và dự toán ngân sách phù hợp với đặc thù cau lĩnh vực khoa học và công nghệ; Ban hành và áp dụng cơ chế đặt hàng, cơ chế khoán chi đến sản phẩm cuối cùng và cơ chế mua sản phẩm khoa học và công nghệ. 

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng chú trọng tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực nghiên cứu triển khai cho cán bộ khoa học và công nghệ; Tăng cường hiệu quả hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng, bảo hộ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ; thúc đẩy ứng dụng năng lượng nguyên tử, an toàn bức xạ hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế- xã hội và phát triển bền vững đất nước.

Cùng với đó, Bộ đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế về khoa học và công nghệ dựa trên các dự án hợp tác quan trọng như Đề án xây dựng Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam-Hàn Quốc (V - KIST); Dự án “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo thông qua nghiên cứu khoa học và công nghệ” (FIRST); Dự án “Đối tác Đổi mới sáng tạo Việt Nam-Phần Lan” giai đoạn II (IPP2).