Gỡ “nút thắt” giải ngân vốn đầu tư

Kỳ 1: Điệp khúc chậm

Tiến độ giải ngân vốn trong 8 tháng đầu năm 2021 tại Đắk Nông rất thấp. Nhiều dự án vẫn chưa hoàn thành thủ tục đầu tư để khởi công. Nhiều trường hợp khác đã tạm ứng nguồn vốn nhưng chưa có khối lượng thanh toán. Đây chính là một trong những “rào cản” trong tăng trưởng kinh tế của địa phương. 

Dự án bờ Đông (Hồ Gia Nghĩa) đang được đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ

Giải ngân đạt thấp

Trong năm 2021, kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách Nhà nước là 2.086 tỷ đồng. Trong đó, lĩnh vực đầu tư phát triển được chi trực tiếp là 1.943 tỷ đồng.

Tính đến 25/8/2021, toàn tỉnh giải ngân 831 tỷ đồng, đạt 39,3% kế hoạch. Trong đó, kế hoạch vốn đầu tư công giao năm 2021 thực hiện 752/1.934 tỷ đồng, đạt 38,7%. Nguồn vốn kéo dài các năm trước chuyển tiếp sang năm 2021 là 78,6/172 tỷ đồng, đạt 45,7%.

Đồ họa: Việt Dũng

Theo ông Phạm Đình Tuấn, Giám đốc Sở Kế hoạch - Đầu tư, ngoài tiến độ giải ngân nhiều dự án đạt thấp, tính đến thời điểm hết tháng 8/2021, toàn tỉnh có 18 dự án khởi công mới vẫn chưa hoàn thiện thủ tục để triển khai thi công. Tổng kế hoạch vốn giao cho 18 dự án trên là 256 tỷ đồng. Trên địa bàn còn có 24 dự án chuyển tiếp, với tổng kế hoạch vốn giao là 768 tỷ đồng có tỷ lệ giải ngân không đạt yêu cầu. Ngoài ra, đối với nguồn thu sử dụng đất cũng chưa nhập vào hệ thống để thanh toán cho các dự án, công trình.

“Do nhiều nguyên nhân khác nhau nên giải ngân vốn đạt thấp. Mặc dù ngay từ đầu năm, UBND tỉnh đã chỉ đạo rất quyết liệt về vấn đề này. Hiện tại, Sở Kế hoạch - Đầu tư đang tham mưu UBND tỉnh, các sở, ngành liên quan và nhiều địa phương tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ”, ông Tuấn cho biết.

Liên quan đến tỷ lệ giải ngân vốn thấp, ông Nguyễn Công Điều, Giám đốc Kho bạc Nhà nước tỉnh cho hay, nhiều dự án đến nay vẫn chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư, tiến độ giải ngân chậm. Chưa kể, hiện nay, còn nhiều trường hợp tạm ứng vốn nhưng chưa có khối lượng công trình để thanh toán.

Tính đến hết tháng 8/2021, số vốn tạm ứng của xây dựng cơ bản qua Kho bạc Nhà nước là 758 tỷ đồng. Trong đó, tạm ứng của năm 2021 là 219 tỷ đồng. Trong số 758 tỷ đồng tạm ứng, riêng tạm ứng giải phóng mặt bằng 212 tỷ đồng.

“Việc các dự án tạm ứng nhưng chưa có khối lượng thanh toán hiện nay đặt ra bài toán khó trong đầu tư phát triển. Vốn tạm ứng tăng chỉ thể hiện tăng trưởng theo chiều rộng. Còn khối lượng công trình không có để thanh toán thì chắc chắn không có tăng trưởng theo chiều sâu. Một khi công trình, dự án không có thì lấy cơ sở đâu để tăng trưởng lâu dài”, ông Điều nhấn mạnh.

Điểm mặt những “ông lớn”

Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 đạt thấp thể hiện ở tất cả các nguồn, lĩnh vực. Trong số này, nhiều công trình, dự án trọng điểm của tỉnh cũng góp mặt. Theo Sở Kế hoạch - Đầu tư, hiện nay, có 4 dự án, với tổng kế hoạch nguồn vốn rất lớn (khoảng 271 tỷ đồng) nhưng tiến độ giải ngân rất hạn chế.

Đứng đầu trong số đó là dự án Khu liên hợp bảo tàng thư viện công viên. Theo kế hoạch, vốn giao cho dự án năm 2021 là 24 tỷ đồng, nhưng đến hết tháng 8/2021 mới giải ngân được 1,1 tỷ đồng, đạt 4,7% kế hoạch.

Dự án Đường giao thông Kiến Đức - Kiến Thành, Nhân Cơ - Nhân Đạo được giao 13 tỷ đồng, nhưng mới giải ngân được 1 tỷ đồng, đạt 4%. Dự án Hồ Gia Nghĩa, nguồn vốn giao năm 2021 là 47 tỷ đồng, nhưng đến hết tháng 8/2021, mới giải ngân 709 triệu, đạt 2%. Dự án Phát triển vùng biên giới tiểu dự án Đắk Nông giao 187 tỷ đồng, nhưng giải ngân mới được 51 tỷ, đạt 27%...

Nhiều công trình giao thông tại huyện Đắk Glong đang được gấp rút thi công

Ngoài những dự án tiến độ giải ngân chậm, hiện nay, nguồn sử dụng đất toàn tỉnh thu được 267 tỷ đồng, nhưng mới phân bổ thanh toán được 13,5 tỷ đồng. Số thu từ xổ số kiến thiết cũng đạt kết quả tương đối, nhưng phân bổ vẫn chưa hết.

Theo ông Nguyễn Công Điều, Giám đốc Kho bạc Nhà nước tỉnh, nếu như so với 8 tháng năm 2020, tiến độ giải ngân vốn đầu tư năm 2021 giảm 2,4%. Đến 30/9 phải hoàn thành 60% tiến độ như chỉ đạo của Trung ương thì trong tháng 9, toàn tỉnh phải tăng ít nhất 20% nữa mới đạt kế hoạch. Để làm được điều này không phải là chuyện dễ dàng.

“Hiện nay việc chi trả đền bù cho dân liên quan đến giải phóng mặt bằng rất chậm. Mà giải phóng mặt bằng không được thì làm sao triển khai các bước tiếp theo”, ông Điều khẳng định.

>>Kỳ 2: Nhận diện những "điểm nghẽn"