Khai hoang đất nông nghiệp: Giải pháp góp phần bảo đảm an ninh lương thực cho đồng bào tại chỗ

Những ngày gần đây, trên cánh đồng bon Pi Nao, xã Nhân Đạo (Đắk R’lấp), nhiều hộ dân đã tích cực ra đồng để chuẩn bị cho vụ đông - xuân sắp tới. Khác với mọi năm, vụ này 4 người của gia đình anh Y Mam đã tập trung khai hoang bãi đất để trống gần cánh đồng của bon.

Trong vụ Đông Xuân 2017 - 2018, gia đình anh Y Man, ở bon Pi Nao đã khai hoang khoảng 0,1 ha đất trồng để mở rộng diện tích canh tác

Theo anh Y Mam thì ngoài 8 sào cà phê, gia đình anh được nhà nước chia cho 1 sào đất để trồng lúa nước. Năng suất ruộng lúa tương đối bảo đảm (đạt 5 - 6 tạ/vụ) nhưng gia đình anh có tới 6 khẩu nên thường không đủ ăn. Vì vậy vụ này, gia đình đã quyết định mở rộng khu đất bỏ hoang trước đây để đưa vào canh tác. Sau hơn nửa tháng, khoảng 1 sào đất đã được khai hoang, cải tạo và chuẩn bị được đưa vào sản xuất vụ tới.

Cũng giống như gia đình anh Y Mam, nhiều năm nay, gia đình chị H’ Rduê, ở bon Pi Nao cũng đã mở rộng nhiều diện tích đất hoang để đưa vào trồng hoa màu. Từ năm 2009 tới nay, gia đình chị đã khai hoang được 3 sào đất để sản xuất lúa nước 2 vụ.

“Ngày trước có 1 sào đất trồng lúa thôi, nhà có 6 khẩu nên có trúng mùa cũng không đủ ăn. Nhiều năm mất mùa, sau tết là cả nhà phải chạy ăn từng bữa. Giờ khai hoang thêm được 3 sào trồng lúa nữa rồi, gia đình mình ít phải lo thiếu gạo ăn nữa”, chị H’ Rduê chia sẻ.

Gia đình chị H’ Rduê, ở bon Pi Nao cải tạo diện tích đất mới khai hoang từ vụ trước để chuẩn bị gieo trồng

Mới đây, vào đầu tháng 12, Phòng Nông nghiệp - PTNT huyện Đắk R’lấp đã phối hợp với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện và UBND xã Nhân Đạo phát động phong trào khai hoang đồng ruộng ở bon Pi Nao. Nhiều máy móc và hàng chục cán bộ, đoàn viên thanh niên và đồng bào bon Pi Nao đã tiến hành khai hoang bãi đất trống cạnh cánh đồng của bon.

Bãi đất này có nền đá và cao nên thiếu nước, lâu nay được bà con dùng làm nơi chăn thả đàn gia súc. Sau khi máy móc cày xới bãi đất, toàn bộ đá đã được thu gom, xếp thành các bờ ruộng. Nhiều khối lượng đất cũng đã được vận chuyển từ nơi khác tới để các nhân công san nền, cải tạo đất.

Người dân Bon Pi Nao thu gom đá ở nền đất hoang trước đây để sắp xếp thành các bờ ruộng

Chỉ sau mấy ngày ra quân, bãi đất hoang gần 2 ha đã trở thành những chân ruộng bậc thang đẹp mắt. Hiện tại, bà con đang tập trung cải tạo đất, dọn dẹp vệ sinh chân ruộng để chuẩn bị cho vụ gieo trồng sắp tới. Theo ông Phạm Tư Nam, cán bộ nông nghiệp xã Nhân Đạo thì diện tích này được khai hoang là nhờ công rất lớn của tuyến kênh thủy lợi hơn 1.000 m mới được đầu tư, xây dựng.

Tuyến kênh này đưa nước từ công trình thủy lợi Bàu Muỗi về cánh đồng bon Pi Nao, bảo đảm nguồn cho bà con sản xuất lúa nước 2 vụ. Mặc dù diện tích đất khai hoang không lớn nhưng tạo điều kiện cho bà con trong thôn, nhất là các gia đình thanh niên mới lập gia đình có quỹ đất để sản xuất.

Cán bộ, đoàn viên thanh niên và đồng bào bon Pi Nao đã khai hoang được gần 2 ha đất bỏ trống để đưa vào sản xuất vụ đông xuân sắp tới

Theo ông Phạm Quang Vượng, Trưởng Phòng Nông nghiệp - PTNT huyện Đắk R’lấp thì vào năm 2009, UBND huyện đã thực hiện khai hoang được 6 ha trồng lúa nước tại bon Pi Nao. Từ đó, hàng năm đồng bào trong bon tiếp tục đẩy mạnh công tác khai hoang nên cánh đồng của bon hiện có tổng diện hơn 12 ha có thể trồng lúa nước 2 vụ. Đầu tháng 12 vừa qua, huyện tiếp tục phát động phong trào khai hoang cánh đồng bon Pi Nao và đã khai phá được khoảng 2 ha đất trống. Theo kế hoạch của huyện thì trong vụ này, toàn bộ diện tích mới khai hoang sẽ được tập thể bon cùng sử dụng. Đồng bào trong bon sẽ cùng làm và được chấm công cụ thể để chia sản phẩm thu được. Sau khi kết thúc vụ, huyện sẽ giao cho UBND xã rà soát lại và phân bổ diện tích này cho những hộ chưa có đất sản xuất.

Ông Vượng cho hay: “Trên cơ sở địa hình, điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và dân cư địa phương, thời gian tới, Phòng Nông nghiệp - PTNT sẽ tham mưu cho UBND huyện triển khai cho đồng bào bon Pi Nao một mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Từ những kết quả thu được, huyện sẽ nhân rộng ra các bon trên địa bàn để nâng cao dân trí và trình độ sản xuất của đồng bào thiểu số tại chỗ.”

Anh K Lem, ở Bon Pi Nao dọn vệ sinh, đốt cây cỏ dại tại chân ruộng mới được khai hoang

Những năm gần đây, phần lớn các địa phương trong tỉnh đều xảy ra tình trạng thiếu đói trong mùa giáp hạt. Trong mùa giáp hạt năm, toàn tỉnh có gần 8.000 hộ dân với 35.000 nhân khẩu (chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số) được hỗ trợ hơn 517 tấn gạo cứu đói (trong đó huyện Đắk R’lấp được hỗ trợ hơn 62 tấn) của nhà nước.

Có thể thấy, việc huyện Đắk R’lấp và người dân địa phương đẩy mạnh cải tạo đất hoang thời gian qua đã phát huy được tác dụng của các công trình thủy lợi và tận dụng quỹ đất trống, mở rộng diện tích đất nông nghiệp. Đây cũng là một giải pháp góp phần ổn định lương thực tại chỗ, nâng cao đời sống kinh tế - xã hội và giảm nghèo bền vững ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn.