Nông dân lại ngậm ngùi vì... giá chanh dây

Cây chanh dây giảm giá khiến nhiều người dân ở thôn 8, xã Đắk Nia (Gia Nghĩa) bị thua lỗ

Có thời điểm, 1 kg chanh dây có giá lên tới 50.000 đồng/1kg và duy trì khá lâu ở mức giá 40.000 đồng/1kg. Tuy nhiên, trong vòng hơn tháng nay, giá chanh dây đột ngột "quay đầu" giảm tốc xuống mức 15.000 đồng/kg chanh sô và tiếp tục giảm sâu xuống còn 4.000 đến 5.000 đồng/kg. Việc nông dân trồng chanh dây “chạy” theo giá, phát triển ồ ạt không theo quy hoạch được xem là nguyên nhân dẫn đến chanh dây luôn "đỏng đảnh" về giá làm nhiều người "trở tay" không kịp.

Hai năm gần đây, khi cây chanh dây tăng giá trở lại, nhiều hộ nông dân cho rằng cây chanh dây nhanh cho thu hoạch nên bà con đầu tư “đánh úp” một lần rồi nghỉ. Chính vì vậy, nông dân bất chấp mọi sự khuyến cáo của các cơ quan chức năng, đua nhau mở rộng diện tích chanh dây mà không nghĩ đến những hệ lụy sau này khi vườn cây đồng loạt cho thu hoạch thì giá vì cung vượt quá cầu. Theo thống kê, diện tích chanh dây trồng mới đến nay ước khoảng 500 ha, tăng 150 ha so với năm 2016 và tăng 231 ha so với kế hoạch.

Theo ông Hà Văn Nam, Trạm Khuyến nông - Khuyến ngư huyện Đắk Glong thì người dân hiện nay trồng chanh dây chủ yếu chạy theo thị trường, kiến thức kỹ thuật, kinh nghiệm còn thiếu và yếu nên có không ít hộ “trồng chơi mà ăn thật” nhưng có hộ đầu tư lớn lại thất bại.

Theo ông Nguyễn Văn Cường, ở thôn 8, xã Đắk Nia (Gia Nghĩa) thì trồng 1 ha chanh dây chi phí bỏ ra khoảng 70 đến 100 triệu đồng nhưng chỉ sau 7 tháng  đã cho thu hoạch. Nếu giá ổn định ở mức 15.000 đồng thì người trồng đã có lãi ở mức chấp nhận được. Thế nhưng, mấy ngày qua, nhiều hộ trồng chanh dây như bị “rớt trừ trên mây” xuống vì chanh dây rớt giá quá sâu.

Ông Trần Văn Thọ, một hộ trồng chanh dây ở xã Đắk Ha (Đắk Glong) buồn bã cho biết: “Năm ngoái, khi giá chanh dây tăng lên 50.000 đồng/kg, tôi vay tiền đầu tư gần 100 triệu đồng để mua giống, thuê đất trồng. Đến nay, vườn cây cho thu hoạch rộ thì giá chỉ còn 4.000 - 5.000 đồng. Giá bán như cho không làm tôi chẳng còn tâm lý nào để chăm sóc nữa”.

Khi giá cao, nông dân đua nhau sản xuất ồ ạt, không theo quy hoạch, không áp dụng khoa học kỹ thuật và nguồn giống không  bảo đảm đã khiến cho chanh dây được ví là cây “siêu lợi nhuận” lại trở thành “trái đắng” khiến không ít người thua lỗ.

Trong thời gian qua, để cây chanh dây mang lại hiệu quả kinh tế, tỉnh ta đã và đang thực hiện Đề án “Thí điểm xây dựng mô hình kiểm soát chất lượng an toàn thực phẩm theo chuỗi sản xuất, kinh doanh sản phẩm chanh dây tại địa phương”.

Tuy nhiên, để Đề án đi vào chiều sâu, các ngành chuyên môn cần có những chính sách, cơ chế cũng như định hướng phát triển lâu dài như: Đẩy mạnh liên kết vùng, liên kết giữa nông hộ và doanh nghiệp nhằm bảo đảm nguồn cung ứng giống chất lượng, hoạt động bao tiêu sản phẩm với các hợp đồng phù hợp nhu cầu thị trường. Ngành Nông nghiệp tỉnh cần đẩy mạnh quy hoạch các vùng sản xuất chanh dây tập trung để gắn với nhà máy thu mua, chế biến nguyên liệu.

Ngoài ra, người dân cần được tập huấn cũng như có các chương trình hỗ trợ xây dựng mô hình trồng chanh dây theo hướng bền vững, đồng thời, ban hành quy trình kỹ thuật về sản xuất chanh dây để cho người nông dân áp dụng ngay từ ban đầu.