“Nếp xưa” ở Buôn Buôr

Mặc dù đã ngày càng hòa nhập vào nhịp sống hiện đại, nhưng đồng bào Ê đê ở buôn Buôr, xã Tâm Thắng (Chư Jút) vẫn lưu giữ được những bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Đó là trong buôn vẫn còn hiện hữu những ngôi nhà dài hàng chục mét, khung dệt thổ cẩm, bếp lửa luôn đỏ rực và những món ăn dân dã mang đậm hương vị núi rừng…

Về buôn Buôr hôm nay, ai cũng cảm thấy được nhịp sống mới với nhiều đổi thay từ đời sống vật chất cho đến tinh thần của người dân. Những ngôi nhà ngói khang trang, những con đường tráng nhựa thông thoáng, phẳng lì; nhiều gia đình đã có đầy đủ tiện nghi hiện đại phục vụ sinh hoạt. Thế nhưng, cho dù cuộc sống thay đổi, phát triển, nhưng không vì thế mà đồng bào quên đi những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc mình. Điển hình như trong buôn đã có nguồn nước sinh hoạt đưa về tận từng nhà nhưng tục cúng bến nước- một nghi lễ thiêng liêng của cộng đồng luôn được lưu giữ và coi trọng. Theo già làng Y Tua Êban thì lễ cúng bến nước là một trong những lễ hội lớn, đặc trưng của đồng bào Ê đê, được tổ chức hằng năm. Mỗi khi lễ cúng bến nước diễn ra thì tất cả mọi người dân từ già đến trẻ đều vui mừng, cùng nhau tập trung làm vệ sinh đường làng, khu vực bến nước và xung quanh nhà mình. Lễ cúng bến nước chính là sợi dây thắt chặt tình đoàn kết giữa các thành viên trong buôn cũng như giúp mọi người dân cùng nâng cao ý thức gìn giữ truyền thống, “nếp xưa” của dân tộc. Ngoài lễ cúng bến nước thì các lễ rước K’pan, lễ ăn cơm mới và nghề dệt thổ cẩm truyền thống cũng được đồng bào gìn giữ, truyền dạy cho các thế hệ của buôn làng.

Giữa cuộc sống hiện đại, nhiều gia đình người Ê đê ở buôn Buôr vẫn lưu giữ nếp nhà dài và những phong tục xung quanh cuộc sống

Cũng chính còn có ý thức giữ gìn “nếp xưa”, nên trong quá trình thực hiện Đề án “Bảo tồn, phát huy lễ hội, hoa văn, cồng chiêng và nhạc cụ dân tộc tại chỗ” thì buôn Buôr luôn được ngành Văn hóa chọn làm nơi để khôi phục các lễ hội, nhất là mở lớp truyền dạy nghề dệt truyền thống. Qua một thời gian học tập, dưới sự dìu dắt của các nghệ nhân lớn tuổi, có kinh nghiệm thì hiện nay nhiều người dân trong buôn, cả nam lẫn nữ đều đã có thể dệt thổ cẩm một cách thành thạo. Bằng đôi bàn tay khéo léo và óc thẩm mỹ của mình, đồng bào đã tạo nên những sản phẩm thổ cẩm bền, đẹp, phục vụ cho sinh hoạt, lễ hội. Không những vậy, đồng bào còn duy trì được nghề đan những vật dụng bằng tre nứa phục vụ sinh hoạt, sản xuất hằng ngày. Đặc biệt, hiện tại buôn Buôr đã thành lập được hai đội cồng chiêng, một của người lớn tuổi và một của lớp trẻ. Vào những ngày cuối tuần, nhà văn hóa cộng đồng buôn là nơi đồng bào thường xuyên quây quần để sinh hoạt, tập luyện nên luôn âm vang nhịp chiêng, điệu múa xoang…

Có thể nói, buôn Buôr được xem là buôn “giàu có” cả về vật chất lẫn tinh thần. Bởi vì, trong buôn còn có những nghệ nhân đáng nể như Y Sim Êban-người sử dụng rất nhiều nhạc cụ truyền thống của dân tộc mình và có một bộ sưu tập cồng chiêng, nhạc cụ hết sức phong phú; Amí Dung- người dệt thổ cẩm thành thạo, hoa văn khéo léo, sắc sảo; H’Vi-người có giọng hát aray nồng nàn, say đắm…Mỗi khi sinh hoạt cộng đồng hay địa phương tổ chức sự kiện văn hóa gì thì các “hạt nhân” này luôn sẵn sàng trình diễn những khả năng nổi bật của mình, góp phần cho buổi lễ thêm phần vui tươi, nhộn nhịp, thu hút đông đảo mọi người cùng tham gia. Cứ như vậy, bên ánh lửa bập bùng của lễ hội, giọng kể khan, giọng hát aray, nhịp múa xoang, âm thanh cồng chiêng, ống cơm lam, ché rượu     cần… như đan quyện với nhau, thật sự là “món ăn tinh thần” giàu bản sắc văn hóa dân tộc mà người dân buôn Buôr luôn biết cách giữ gìn, phát huy ngay cả trong cuộc sống hiện đại hôm nay.