Thỏa nguyện nghĩa tình đồng đội

Tâm nguyện là phải tìm cho bằng hết

Nghiêng mình trước anh linh các liệt sĩ trong niềm vui xen lẫn nỗi buồn là tâm trạng của nhiều người khi tham dự Lễ truy điệu, an táng 10 hài cốt liệt sĩ thuộc Trung đoàn 271 (Bộ Tư lệnh miền Đông cũ) mới đây, nhất là những cựu chiến binh-đồng đội của các liệt sĩ. Bởi sau hơn 47 năm hy sinh nằm vất vưởng đâu đó và rất nhiều năm tìm kiếm, tới tận hôm nay, các đồng đội mới đưa được các liệt sĩ về yên nghỉ ở một nơi trang trọng, để mọi người có dịp tri ân, nhang khói đàng hoàng. Đó là một hành trình dài, gian khổ mang nặng nghĩa tình đồng đội và trách nhiệm, tình cảm của các thế hệ đi sau trước những hy sinh của các anh hùng liệt sĩ. 

Sau hơn 47 năm, nơi các liệt sỹ ngã xuống đã biến đổi rất nhiều nên rất khó khăn cho việc tìm kiếm, quy tập

Lặn lội lên Đắk Nông tìm kiếm đồng đội hy sinh từ trước năm 2005, khi huyện Tuy Đức chưa thành lập, nên hôm nay, bác Lê Thanh Hướng, nhà ở huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai như vỡ òa niềm vui xen lẫn bao cảm xúc bồi hồi khi đưa được đồng đội về nơi yên nghỉ cuối cùng, thỏa lòng mong mỏi bấy nay.

Theo bác Hướng, Trung đoàn 271 được thành lập vào năm 1948, là trung đoàn bộ binh độc lập có nhiệm vụ bảo vệ Quân khu 4. Tháng 9/1973, từ miền Đông Nam bộ, Trung đoàn 271 được điều về tăng cường cho chiến trường B3, đóng quân tại xã Quảng Trực (Tuy Đức). Đây là thời kỳ vô cùng khó khăn, bởi quân địch đang dốc hết lực lượng hòng lấn chiếm vùng giải phóng của ta để giành dân, giành đất. Ngay tại khu vực thôn 8 này ngày xưa được gọi là “đồi chia đôi”, do một bên là bộ đội ta nắm giữ, một bên là quân địch chiếm đóng nên đánh nhau ác liệt lắm. Trong khi Tiểu đoàn 4 (Trung đoàn 271) có trọng trách thay cho một trung đoàn để chiến đấu nên bộ đội hy sinh nhiều.

Dù khó khăn vất vả, nhưng đồng đội, cấp ủy, chính quyền địa phương, lực lượng vũ trang tỉnh luôn nỗ lực để đưa các liệt sỹ về nơi yên nghỉ cuối cùng

Sau hòa bình lập lại, cuộc sống khó khăn nên bác Hướng chưa đi tìm đồng đội cũ đã hy sinh ngay được. Đến khi có điều kiện, bác cùng nhiều người bạn chiến đấu năm xưa đã đi lên khu vực đơn vị từng đóng quân, chiếu đấu nhiều lần. Nhưng sau bao nhiêu năm, địa hình, địa vật thay đổi rất nhiều, ngày xưa toàn rừng rậm, nay đã thành nương rẫy, dân cư phát triển nên các bác không nhớ chính xác nơi chôn cất đồng đội hy sinh.

Qua nhiều nguồn tin, bác Hướng và đồng đội đã nhiều lần đến khu vực đánh trận năm xưa tại xã Quảng Tân để tìm kiếm. Trời không phụ lòng người, thông qua nhiều nguồn tin, nhất là từ người dân sản xuất, sinh sống tại khu vực “đồi chia đôi”, cuối cùng bác Hướng và đồng đội đã tìm được các hài cốt liệt sĩ.

“Tính cả đợt trước 5 hài cốt nữa là được 15 liệt sĩ. Tôi mừng lắm, bởi vì mình chôn hai đồng chí mà cách đây 47 năm, đi tìm rất nhiều rồi mà nay mới tìm được. Tôi cùng đồng đội còn lên đây nhiều, vì đơn vị còn nhiều liệt sĩ nằm lại đây nhưng chưa biết chính xác ở chỗ nào thôi. Tâm nguyện của tụi tôi là phải tìm các anh cho bằng hết. Đó là tình cảm, trách nhiệm với đồng đội, mình phải cố gắng làm tròn khi còn có thể”, bác Lê Thanh Hướng tâm sự.

Nghĩa tình đồng đội thì không thể bỏ

Cũng lặn lội từ tỉnh Đồng Nai lên Đắk Nông “5 lần 7 lượt” tìm kiếm đồng đội, bác Nguyễn Thanh Thủy, nguyên trợ lý của Tiểu đoàn 4, Trung đoàn 271 cho rằng, dù tuổi cao, sức yếu nhưng với nghĩa tình đồng đội thì không thể bỏ. Nếu chúng ta không có trách nhiệm đối với cha mẹ của đồng đội, với người đã hy sinh vì đất nước, dân tộc thì mình sẽ có tội. 

Tìm được hài cốt đồng đội là niềm vui nhưng cũng mang nặng tâm tư của những cựu chiến binh còn sống

Còn theo bác Nguyễn Thành Chung, nhà ở phường Nghĩa Thành, TP. Gia Nghĩa, cựu chiến binh Trung đoàn 271 thì sau hơn 40 năm “vật đổi sao dời”, khó khăn chồng chất nhưng bản thân luôn nỗ lực quyết tâm tìm kiếm các liệt sĩ, bởi đây là những đồng đội từng chia muối sẻ cơm, kề vai sát cánh, cùng chung chiến hào đánh đuổi quân thù, giải phóng đất nước.

Quá trình tìm kiếm rất lâu rồi, tập trung toàn bộ anh em từng công tác, chiến đấu tại Trung đoàn 271 trên mọi miền đất nước lên Đắk Nông khảo sát nhiều lần. Sau năm 2013, các cựu chiến binh khảo sát lại toàn bộ địa bàn của đơn vị mình từng hoạt động trước đây. Những cán bộ, chiến sĩ hy sinh khi nào, ai chôn cất, chôn như thế nào, qua đó kết luận và lập một danh sách những liệt sĩ đang nằm ở đây và tiến hành tìm kiếm.

Bác Nguyễn Thành Chung chia sẻ: Tìm kiếm, quy tập hài cốt đồng đội là tình cảm, trách nhiệm của những người lính còn sống sau chiến tranh. Các anh nằm xuống, tuy không là dòng họ, không cùng tỉnh nhưng trên chiến trường đã từng một miếng muối cắn làm đôi, con cá khô cắt làm đôi, mẩu thuốc chia đôi nên gắn bó rất máu thịt. Mà để các anh nằm đây mấy chục năm, tôi và đồng đội cũ cứ day dứt mãi, trong đêm nằm cũng nhớ, cũng mường tượng lại khuôn mặt của anh em, nơi bị hy sinh như thế nào, rồi lần mò tìm kiếm.

Hôm nay, tìm được đồng đội, là niềm vui, lương tâm thoải mái khi đưa các anh em về Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Đắk R’lấp-"ngôi nhà chung" mà Đảng, Nhà nước, Nhân dân đã xây dựng. Tôi cùng đồng đội tiếp tục cố gắng khảo sát, tìm kiếm đến khi nào chân không đi được nữa mới thôi.

Lên Đắk Nông lập nghiệp và theo đuổi ước nguyện tìm kiếm hài cốt các liệt sĩ hy sinh trong khu vực, nhất là đồng đội tại Trung đoàn 271, bác Nguyễn Duy Long, ở thôn 7, xã Quảng Tân (Tuy Đức) phấn khởi nói: “Đến giờ phút này, đưa được các liệt sĩ về nơi yên nghỉ cuối cùng thì nói chung cảm xúc rất là mừng. Chúng tôi rất cảm ơn sự cung cấp các nguồn tin của bà con, rồi tất cả các anh em đồng đội từ Bắc vào Nam. Trên cơ sở đó, chúng tôi mới tìm ra được các phần mộ của các liệt sĩ”.

Hành trình tìm kiếm, quy tập hài cốt đồng đội của các cựu chiến binh Trung đoàn 271 hết sức gian nan, khó khăn

Tiếp tục tìm thân nhân cho các liệt sĩ

Theo Đại tá Trương Xuân Lai, Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, sau quá trình tìm kiếm, đơn vị và các ngành chức năng cùng đồng đội đã cất bốc được 10 hài cốt liệt sĩ và tiến hành an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Đắk R’lấp. Đây là thành công bước đầu, sau khi an táng, trên cơ sở danh sách liệt sĩ, đơn vị sẽ tham mưu, phối hợp cùng với các ngành chức năng cũng như các cựu chiến binh của Trung đoàn 271 liên hệ các cơ quan, đơn vị, địa phương trong cả nước để tìm kiếm thân nhân cho các liệt sĩ.

Hiện nay, khó nhất là các hài cốt liệt sĩ sau hơn 47 năm về cơ bản không còn gì nên việc lấy mẫu phẩm để xác định ADN, tìm thân nhân của các liệt sĩ rất khó khăn. Tuy nhiên, với trách nhiệm của người lính, thế hệ đi sau được hưởng hòa bình, độc lập do các thế hệ đi trước phải đổ xương máu mới có được, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh sẽ nỗ lực bằng mọi biện pháp để có thể tìm được thân nhân cho các liệt sĩ.