"Đánh thức" truyền thống trong lĩnh vực thiết kế

Tổ chức nhiều hoạt động

Các hoạt động nổi bật trong khuôn khổ sự kiện năm nay có Hội thảo thiết kế sáng tạo từ nguồn lực văn hóa thủ đô chia sẻ kế hoạch hành động và cơ chế chính sách của TP. Hà Nội với danh hiệu thành phố sáng tạo lĩnh vực thiết kế của UNESCO. Tọa đàm về thiết kế “Đánh thức truyền thống” cùng trao đổi về những giá trị truyền thống được khai thác và thể hiện trong thiết kế sản phẩm ứng dụng ngày nay...

Bên cạnh không gian tại Văn Miếu-Quốc Tử Giám của các thương hiệu, chuỗi hoạt động mở xưởng (open studio) được thực hiện trực tuyến dẫn công chúng vào bên trong các xưởng nghệ thuật, thiết kế, nơi các tác phẩm và các sản phẩm ra đời. Khi tham gia buổi phát trực tiếp trên trang facebook, khán giả có một chuyến tham quan độc đáo không gian làm việc của các nghệ sĩ, nhà thiết kế.

Tác giả Vũ Tá Linh (Hà Nội) đạt giải nhất tại cuộc thi Designed by Vietnam với tác phẩm kể một câu chuyện về phục trang. Ảnh tư liệu

Dấu hiệu chuyển biến mới về nhận thức

Theo Ban tổ chức tuần lễ thiết kế Việt Nam 2021, truyền thống không thể được bảo tồn hiệu quả chỉ bằng cách thao túng hay tích hợp các biểu tượng quốc gia, truyền thống tín ngưỡng và văn hóa địa phương một cách phiến diện và nặng tính cổ động. Nó phải được nhìn nhận một cách nghiêm túc với tinh thần tôn trọng lịch sử và tổ tiên của chúng ta nhưng vẫn phải mạnh dạn đổi mới để bảo đảm sự liên quan của truyền thống được tiếp nối.

Thực tế, với gần 200 sản phẩm, ý tưởng thiết kế sáng tạo được gửi tới, cho thấy khái niệm truyền thống vốn thường được “đóng đinh” với những không gian, thời gian xưa cũ cứng nhắc đã bắt đầu có dấu hiệu chuyển biến mới về nhận thức với giới sáng tạo. Không còn nhiều sản phẩm “cắt, dán” một cách cơ học như trước, mà đã thấy ở đó tinh thần của lịch sử, của văn hóa truyền thống trong những sản phẩm đương đại.

Ngoài 5 lĩnh vực chính như thiết kế nội thất, thiết kế thời trang, thiết kế đồ họa, thiết kế công cộng và thiết kế sản phẩm, còn có nhiều tác phẩm khá giao thoa. Sản phẩm tham dự đều khai thác hiệu quả các yếu tố biểu tượng có liên quan đến truyền thống văn hóa bản địa, đặc biệt, đã có sự xuất hiện của công nghệ.

Trái với những lo ngại rằng truyền thống là đề tài khó với lực lượng thiết kế sáng tạo hiện nay - vốn chủ yếu là giới trẻ, ban giám khảo bất ngờ bởi các sản phẩm đã khai thác tốt giá trị truyền thống bằng những hình thức thể hiện với tư duy đương đại.  Mặc dù các sản phẩm tham dự tuần thiết kế mới chỉ dừng lại ở mức đơn giản như hộp đựng quà, miếng lót cốc, ốp điện thoại di động, trang phục, đồ nội thất… nhưng vẫn có tín hiệu vui là đã được đầu tư công phu. Mỗi thế hệ sẽ có cách tiếp nhận, nuôi dưỡng truyền thống khác nhau và bồi đắp những địa tầng giá trị mới cho truyền thống.