Linh thiêng chùa Bà Đen

Đến khoảng nửa thế kỷ XVIII mới xuất hiện tên gọi núi Bà Đênh, sau gọi trại dần thành núi Bà Đen. Cũng có người gọi là núi Điện Bà. Tên gọi núi gắn liền với những giai thoại ly kỳ của Bà Đen, người được vua Gia Long phong thánh hiệu "Linh Sơn Thánh Mẫu".

Điện Bà Đen nằm cạnh Linh Sơn Tiên Thạch Tự

Về tên gọi Bà Đen, đã có đến 3 giai thoại kể về nguồn gốc của Bà Đen và cả quá trình hình thành, xây dựng các ngôi đền thờ. Tuy nhiên, hiện nay, sau nhiều lần trùng tu, xây mới, trên nền xưa của Linh Sơn Tự hiện diện một ngôi chùa khang trang có tên gọi là Linh Sơn Tiên Thạch Tự vừa thờ Phật vừa thờ Bà Đen. Sự giao thoa tín ngưỡng mặc nhiên đó đã được người dân chấp nhận. Điện thờ Bà mang tín ngưỡng thờ Mẫu. Còn ngôi chùa là tín ngưỡng Phật giáo ẩn cư của chi phái Liễu Quán.

Chùa Bà Đen còn được gọi là chùa Bà, tọa lạc trên núi Bà Đen, thuộc ấp Ninh Trung, xã Ninh Sơn, thị xã Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh. Chùa Linh Sơn Tiên Thạch được khởi công xây dựng vào ngày 16/10 năm Bính Tý (26/11/1996) và lạc thành vào ngày 20/11 năm Đinh Sửu (19/12/1997).

Chùa có diện tích khoảng 210 m2 (rộng 14m, dài 15m). Chùa mang nét kiến trúc kết hợp hài hòa nét đẹp của nhiều ngôi chùa cổ trong nước. Đặc biệt, chùa còn giữ hai cột đá xanh được tạc thời Tổ Tâm Hòa (1919) ở Tiền Đường, mỗi cột cao 4,5m, đuờng kính 0,45m, chạm hình rồng uốn lượn rất đẹp.

Ở sân chùa Phật có tôn trí tượng đài Bồ Tát Quan Âm. Tiền đường thờ tượng Tiêu Diện. Tầng trên thờ Bồ Tát Di Lặc, Bồ Tát Văn Thù và Bồ Tát Phổ Hiền. Điện Phật thờ tượng Đức Trung Tôn chính giữa (tư liệu của chùa cho biết tượng Đức Bổn sư Thích Ca thiền định cao 2,5m) và chư Phật, Bồ tát; bộ tượng Di Đà Tam Tôn, Đức Phật Thích Ca, tượng Đản Sanh, Bồ Tát Địa Tạng, Ngọc Hoàng…

Bên cạnh chùa là Điện Bà Linh Sơn. Điện bà có kiến trúc gồm một mái đá tự nhiên nhô ra tạo thành động, vòm mái cao 2,5m, và gian nhà thờ nhân tạo phía trước dài 8m. Trong điện thờ Linh Sơn Thánh mẫu, Thần Tài, Thổ Địa. Ở đây có tủ đựng y trang của Bà do thập phương bá tánh dâng cúng. Gian ngoài thờ Bồ Tát Quan Âm và Địa Mẫu.

Hàng năm, khách hành hương đến viếng chùa, miếu Bà rất đông vào tháng Giêng và vào lễ vía Bà (ngày 5 và 6 tháng Năm âm lịch). Từ năm 1983, tỉnh Tây Ninh đã thành lập Ban Tổ chức Hội Xuân Núi Bà và Ban Quản lý Di tích lịch sử – văn hóa núi Bà Đen.

Du khách viếng chùa Linh Sơn Tiên Thạch

Người dân đến cúng bái tại chùa Bà ở khắp cả nước, đại đa số bị cuốn hút bởi các truyền thuyết, giai thoại về nguồn gốc của tên gọi Bà Đen, và sự truyền tai nhau về sự linh thiêng trong cầu duyên, cầu tài lộc tại chùa Bà. Người dân thập phương đến Núi Bà còn để tham quan một số di tích: chùa trên núi, một quần thể các ngôi chùa, điện thờ cúng các vị thần, thánh.

Năm 1998, một hệ thống cáp treo đầu tiên ở Việt Nam đã được Công ty Du lịch Tây Ninh đưa vào hoạt động phục vụ du khách, đi từ chân núi lên Linh Sơn Tiên Thạch Tự, đoạn đường dài 1225m, độ cao 225m, thời gian 18 phút/lượt.

Đến Tết Quý Tỵ 2013, Công ty cổ phần Cáp treo Núi Bà Tây Ninh chính thức khai trương, đưa vào vận hành hệ thống cáp treo mới theo công nghệ châu Âu song song với hệ thống cáp treo từ năm 1998 để đưa đón khách hành hương từ chân núi lên chùa Bà và ngược lại. Hệ thống cáp treo mới có tổng chiều dài 1,084m, gồm 37 cabin, mỗi cabin chở được 8 hành khách/lượt, thời gian vận hành lên hoặc xuống khoảng 5 phút/lượt.