Người chép thơ Bác Hồ bằng chữ Hán

Tập thơ "Nhật ký trong tù" của Bác Hồ được ông Lê Trọng Ngơi chép bằng chữ Hán và dịch nghĩa

Ông Ngơi tâm sự, gia đình ông vốn gốc gác ở huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An) - vùng đất có truyền thống hiếu học từ ngàn xưa. Ông sinh ra trong một gia đình có nghề bốc thuốc gia truyền. Ngay từ hồi còn nhỏ, ông đã được ông nội dạy chữ Hán. Tuy nhiên, chỉ được một thời gian ngắn ông nội mất, nên ông cũng chỉ biết chút ít. Thế rồi, lên 18 tuổi, ông xung phong đi dân công phục vụ kháng chiến chống Pháp theo lời kêu gọi của Đảng, Bác Hồ.

Ngày lên đường, hành trang ông đem theo ngoài vài bộ quần áo là hai cuốn sách quý; trong đó, một cuốn về thuốc Nam của ông nội để lại và một cuốn là tập thơ “Nhật ký trong tù” của Bác Hồ viết bằng chữ Hán. Những ngày tham gia dân công ở vùng Tây Bắc, với chút vốn chữ Hán và cuốn sách thuốc Nam, ông đã tự học rồi bốc thuốc cứu chữa cho nhiều đồng đội mắc phải một số bệnh thường gặp lúc bấy giờ như sốt rét, cảm hàn, rắn độc cắn… Với chút ít năng khiếu về dân ca, hò vè, ông cũng đã giúp vui cho đồng đội trên đường phục vụ các chiến dịch.

Đặc biệt, với tập thơ “Nhật ký trong tù” của Bác Hồ, những lúc rảnh rỗi, ông lại đọc rồi dịch nghĩa cho đồng đội thưởng thức, bình luận. Theo ông Ngơi, ông rất thích tập thơ này, bởi nó thể hiện một chí khí, tinh thần lạc quan cách mạng của Bác Hồ trong những hoàn cảnh khó khăn, gian khổ nhất. Mỗi bài thơ trong tập thơ đều có sức lôi cuốn, cổ vũ, động viên con người vượt qua gian khổ, thử thách, vững tin vào một ngày mai tươi sáng.

Đáng tiếc, ông đã bị mất cả hai cuốn sách quý trong một trận bom mà quân Pháp thả xuống trên đường ông và đồng đội vận chuyển lương thực, vũ khí phục vụ chiến trường Điện Biên Phủ vào năm 1953. Mất hai “báu vật”, ông tiếc vô cùng, nhưng rồi tự nhủ với lòng mình, sau khi đất nước hòa bình thống nhất, nhất định sẽ tự học tiếng Hán để chép lại từng bài thơ của Bác.

Sau khi hòa bình lập lại ở miền Bắc, ông lại tiếp tục tham gia vào đoàn vận tải phục vụ kháng chiến chống Mỹ cứu nước tại tỉnh Quảng Bình. Năm 1967, ông bị thương, sau khi được điều trị thì trở về quê hương. Bận rộn với công việc của hợp tác xã, rồi lo chăm sóc con cái, ông không có thời gian để thực hiện ước mơ của mình.

Mãi đến năm 1999, sau khi đưa cả gia đình vào Đắk Nông tạo lập cơ nghiệp, lo yên bề gia thất cho các con, ông Ngơi mới có thời gian thực hiện lời hứa của lòng mình năm nào, bằng việc bắt đầu ôn luyện, nâng cao khả năng tiếng Hán. Bên cạnh việc bốc thuốc, bấm huyệt giúp đỡ bà con quanh vùng, ông tìm mua tập thơ “Nhật ký trong tù” của Bác Hồ bằng chữ Hán để chép lại. Mỗi ngày một ít, chỉ sau vài năm, ông đã tự mình chép lại 133 bài thơ trong tập thơ “Nhật ký trong tù” của Bác Hồ bằng chữ Hán.

Ông Ngơi cho biết: “Chuyện chép thơ Bác bằng chữ Hán xuất phát từ tấm lòng của tôi về công lao to lớn của Bác Hồ đối với dân tộc. Qua việc chép mỗi vần thơ, bài thơ, tôi còn dịch nghĩa để có thể hiểu thêm được những ý nghĩa sâu rộng, tầm trí tuệ của Người. Hàng ngày, tôi cùng một số bạn già yêu thơ lại cùng phân tích, bình luận cái hay, cái đẹp, cái sâu xa của từng vần thơ, bài thơ trong tập “Nhật ký trong tù” của Bác Hồ”.

Ngoài sở thích chép thơ Bác Hồ, ông Ngơi còn rất thích làm thơ, nhất là 2 thể thơ thất ngôn bát cú và lục bát. Anh Lê Trọng Sinh, con trai cả của ông Ngơi, hiện đang sống cùng cha mình cho biết: “Bố tôi rất hay làm thơ, một số bài thơ đã được đăng báo. Hiện bây giờ, trí nhớ ông ngày càng giảm, tên các cháu có khi nhớ khi quên, nhưng riêng về thơ, nhất là thơ bằng chữ Hán của Bác Hồ thì ông nhớ lắm”.

Bên cạnh tập thơ “Nhật ký trong tù” của Bác Hồ tự chép bằng chữ Hán, ông Ngơi còn có một tập thơ tự sáng tác gần 100 bài, trong đó, có gần 20 bài nói về vùng đất, con người Đắk Nông.