Tản văn: Mảnh vườn ở quê

Ảnh tư liệu

Tôi sinh ra từ làng, lớn lên thân thuộc từng loài cỏ dại. Cuộc sống ở quê với một không gian êm đềm, thơ mộng, bình yên. Hàng xóm nhà cửa không san sát nhau như nhà ở phố mà thường cách nhau một khoảnh vườn, một dậu dâm bụt hay dãy chè xanh. Mảnh vườn ấy, dẫu bé, dẫu lớn nhưng đều in đậm rất sâu trong trí nhớ non nớt tuổi ấu thơ của tôi. Tôi nhớ rất rõ, mảnh vườn với đủ đầy các loại hoa, củ, rau, trái…, mỗi loại có một sức thu hút khó có thể cưỡng nổi. Mảnh vườn đó ba tôi đã “đổ mồ hôi sôi nước mắt” dày công tạo lập nên cơ ngơi nhỏ bé, để mưu sinh với “cơm, áo, gạo, tiền”. Mảnh vườn là nơi lưu dấu sự tảo tần của mẹ, chăm bón từng gốc cây, ngọn rau… với bao nhọc nhằn nắng mưa dâu bể. Mỗi ngọn cỏ, mỗi gốc cây, hoa trái… trong vườn, đều có dấu ấn một thời tuổi thơ của tôi. Tôi thích cái cảm giác mỗi sáng mai thức dậy, khi bình minh vừa ló rạng, theo mẹ ra mảnh vườn tưới nước, bắt sâu. Thích thú làm sao, trước mắt tôi là những tán lá xanh mơn mởn còn đọng giọt sương mai tinh khiết, ánh nắng xuyên lóng lánh rồi phút chốc vỡ òa tan vào lòng đất. Bởi ở đó còn có chuồn chuồn kim đuôi đỏ, có bầy chim sâu chuyền cành mỗi sáng, và có con ễnh ương giương đôi mắt to tròn nhìn tôi như đang thách thức. Mảnh vườn còn là “thiên đường” của tôi với lũ bạn hàng xóm chơi trò “bắt tổ chim”, vặt trộm ổi non… giẫm nát những luống cải, hành lá, mùng tơi… để sau đó nhận về những làn roi đỏ đít mà đến bây giờ tôi vẫn nhớ mãi không quên. Có lẽ vì thế mà tôi đã học được bài học đầu tiên về sự quý trọng sức lao động của con người và sự hồi sinh của đất cùng với sự lam lũ của ba mẹ trong cuộc sống mưu sinh.

Tôi thích nhất là bầy chim sẻ mỗi buổi sáng sà xuống giữa vườn rau và những con bướm, con ong bay vờn trên những bông hoa cải, hoa bí, hoa bầu, hoa bưởi, hoa chanh… Nhớ nhất là khi mùa xuân về, những cây trong vườn, mầm lá khẽ khàng bừng tỉnh cựa mình, đâm chồi nảy lộc. Hoa chanh, hoa bưởi nhuộm trắng cả sân vườn. Dưa chuột leo giàn, bí đỏ, dưa gang, bò lan tỏa mặt đất mà vẫn cùng nhau hòa hợp, tâm đầu. Hoa cà tím ngắt như tà áo của những cô gái Huế. Mẹ thường nấu nước bằng lá chanh, lá tía tô, hương nhu, lá sả… thành thứ nước gội đầu nên tóc chị em tôi luôn óng mượt mang hương thơm của đồng quê. Những lúc khan hiếm tiền, mẹ ra vườn hái rau dền, rau mùng tơi, mấy quả cà…

Ôi mảnh vườn xưa! Nơi còn in dấu tài hoa trong từng nuộc lạt mỗi khi ba dựng dậu buộc rào. Nơi đất thêm ngọt ngào sau những lần mồ hôi thấm đẫm vạt áo nâu của mẹ. Nơi con chuồn ớt đỏ có đôi mắt to tròn lóng lánh liếc nhìn tôi đang rón rén phía sau. Mảnh vườn ở quê! Dù có đô thị hóa đến cỡ nào thì cái vườn quê cũng không mất đi làn hương thơm của hoa bưởi, hoa chanh. Nó cũng không thể làm cho hoa cà bớt đi màu tím thủy chung… như lòng tôi mãi mãi luôn nhớ về ba mẹ, mảnh vườn, quê hương yêu dấu.