Chị Khăm Lạ

Ấn tượng đầu tiên trong tôi là chị Khăm Lạ rất giỏi tiếng Việt. Trong lớp, tôi và Xuân, một đồng nghiệp là biên tập viên Đài Tiếng nói nhân dân TP. Hồ Chí Minh được xếp ngồi cùng bàn với chị. Thấy chị giỏi tiếng Việt, nghịch ngợm, tôi và Xuân thường dùng tiếng lóng, tiếng lái để thử chị. Thật không ngờ, chị đều hiểu cả và gõ sưng đầu hai đứa. Trong lớp, chị học tập rất nghiêm túc và sôi nổi. Chị luôn cầu thị và cũng không ngại “truy” đến cùng những vấn đề tranh luận.

Từ nhà khách đến nơi học là một quãng đường xa. Ngày đó chưa có xe buýt thuận lợi như bây giờ nên chúng tôi đều cuốc bộ. Nhờ vậy mà càng ngày chị em chúng tôi thêm gần gũi. Những lúc rảnh rỗi, ngoài giờ học, chúng tôi thường tụm năm, tụm ba để trò chuyện. Ngày đó tiền bạc ai cũng eo hẹp, nên ít khi rủ nhau đến quán xá. Đặc biệt, tôi và Xuân rất thích nghe chị kể chuyện về quê hương chị. Qua câu chuyện, chúng tôi được biết, chị quê ở Cánh đồng Chum nổi tiếng của đất nước Lào anh em. Bố chị là chiến sĩ quân đội nhân dân cách mạng Lào, thường xuyên chiến đấu cùng quân tình nguyện Việt Nam để giải phóng quê hương. Chị biết tiếng Việt từ nhỏ, bởi thường xuyên tiếp xúc với quân tình nguyện Việt Nam. Bố chị hy sinh khi chị còn nhỏ. Một mình mẹ chị tần tảo nuôi 5 đứa con ăn học. Chị tâm tình, quê chị cũng còn nghèo, nhiều trẻ em không được đến trường. Do vậy, chị luôn ấp ủ ước mơ làm cô giáo để dạy học cho trẻ em. Thế nhưng, vì một sự tình cờ cộng với năng khiếu, chị đã theo nghề báo ngay sau khi tốt nghiệp đại học.

Với kinh nghiệm vừa biên tập, vừa làm phát thanh viên nhiều năm, chị Khăm Lạ đã chỉ bảo cho chúng tôi nhiều kinh nghiệm, giúp chúng tôi ngày càng tự tin hơn trong học tập và cả công tác sau này. Không những thế, chị còn chỉ bảo cho chúng tôi những điều hay, lẽ phải, cách ứng xử trong công việc, cũng như lúc đi tác nghiệp. Sôi nổi là vậy song cứ chiều chiều, chị thường hay… khóc vì nhớ cô con gái bé bỏng. Chị tâm sự, do chồng chị là sĩ quan không quân, thường công tác xa nhà nên chị phải gửi cô con gái cho mẹ già ở quê để sang Việt Nam học nên nhớ con lắm.

Tôi nhớ, có lần Xuân bị sốt cao, định bỏ lớp học quay về. Biết vậy, chị Khăm Lạ đã an ủi cố gắng và chăm sóc cho Xuân như một người mẹ. Ngoài việc lo cơm nước, túc trực hàng đêm trong bệnh viện, chị còn truyền lại cho Xuân những kiến thức đã học trong ngày. Chị điện thoại cho bố mẹ Xuân yên tâm, đừng lo lắng gì. Chị còn động viên, khỏi ốm chị sẽ đãi Xuân và tôi một bữa cơm Lào truyền thống do chính tay chị nấu. Cho đến tận bây giờ tôi vẫn còn nhớ bữa cơm toàn món ăn Lào truyền thống do chị tự nấu. Không chỉ ngon miệng, bữa cơm còn mang nặng nghĩa tình của một người chị đối với hai đứa em.

Thời gian trôi nhanh, lớp học kết thúc. Hôm bế giảng chị mặc trang phục truyền thống, hát dân ca Lào và múa lăm vông. Giọng hát chị thật mượt mà, sâu lắng làm sao, đôi tay và nhịp chân chị uyển chuyển, khiến ai cũng tán thưởng. Lúc chia tay, chị em chúng tôi bịn rịn, chị tặng chúng tôi mỗi đứa một chiếc khăn thổ cẩm Lào và bảo đem về tặng mẹ. Trước lúc chị lên máy bay, tôi và Xuân cũng đã kịp mua một chú gấu bông xinh xắn tặng cho cô con gái bé bỏng của chị.

Sau ngày chị Khăm Lạ về Viên Chăn, thỉnh thoảng chị em chúng tôi vẫn liên lạc với nhau, nhất là Xuân. Riêng tôi, vì nhiều lý do khác nhau, kể từ khi chuyển công tác lên Tây Nguyên, tôi bặt tin chị từ đó. Mới đây có dịp gặp lại, Xuân nhắc chuyện cũ, Xuân buồn buồn cho biết, cách đây mấy năm chị Khăm Lạ gặp chuyện buồn, chồng chị đã mất bởi tai nạn máy bay. Còn cô con gái bé bỏng của chị ngày nào, nay đã trở thành cô giáo, đúng ước mong của chị năm xưa. Xuân bảo chị giờ sức khỏe đã yếu, không đi xa được và cũng ít lên sóng phát thanh, truyền hình.

Tôi và Xuân hứa hẹn với nhau, nếu có dịp, nhất định chúng tôi sẽ vượt đỉnh Trường Sơn bên nắng bên mưa đến thăm chị trên quê hương Cánh đồng Chum tuyệt đẹp.