Tản văn: Bánh tro của mẹ

Ảnh minh họa

Từ nhỏ tôi đã thích ngồi bên bếp lửa cùng mẹ, mùa đông sưởi ấm bàn tay, mùa hè chờ được mẹ múc cho bát nước cơm ngọt lành. Bếp lửa, tro tàn, khói lam ùa vào lòng tôi cảm giác ấm áp, bình yên khó tả. Đôi lúc cũng thầm cảm ơn góc bếp đơn sơ, đã sưởi ấm tuổi thơ tôi trong nồng đượm nghĩa tình. Có bếp củi mới có tro tàn, tưởng rằng tro là thứ đổ đi sau khi nấu nướng, ấy vậy mà người quê tôi lại quý tro vô cùng. Và, tôi sao quên được một loại bánh nhà quê, dân dã ngay từ chính cái tên gợi bao thương nhớ: Bánh tro.

Thời gian này ở quê mẹ đang tảo tần chuẩn bị tro để làm bánh, năm nào nhà tôi cũng làm bánh tro dâng lên tổ tiên vào dịp Tết Đoan Ngọ. Phía sau làng tôi là bạt ngàn dương liễu và loại tro được chọn làm bánh phải là tro từ cây dương liễu, không được lẫn vào cây nào khác. Mẹ bảo rằng phải như vậy bánh mới không bị hỏng, mà lại hòa quyện nên một hương vị rất riêng. Cứ mỗi lần làm bánh tro, mẹ tôi lại được chú tôi ở Tây Nguyên gửi về vài cân gạo nếp được trồng ở các triền đồi. Loại gạo nếp ấy hạt to, dài, tròn đều, chắc mẩy, quyện trong hương vị nắng gió cao nguyên nên dẻo thơm đến lạ. Tro và nếp đều được mẹ chuẩn bị rất công phu. Mẹ từng kể rằng ngày xưa khi chưa có loại nếp ngon chú tôi gửi về, mẹ đã dành cả buổi chiều để ngồi lựa cho hết những hạt gạo trắng lẫn trong nếp mua ở chợ, như thế vị của bánh mới được vẹn tròn.

Đến tận bây giờ, tôi vẫn còn cảm giác nôn nao chờ bánh chín khi ngồi bên bếp lửa cùng mẹ. Cảm giác ấm áp xen lẫn niềm háo hức len lỏi trong tâm hồn trẻ thơ. Đôi lúc, tôi nhớ đến cồn cào cái bánh tro tròn đầy, màu hổ phách óng ánh, dẻo dai, bùi bùi, lại chắt chiu vị tro hòa cùng hương gạo nếp. Tôi muốn mình từ tốn cảm nhận trọn vị yêu thương mà mẹ đã gửi vào bánh, muốn tan trong nghĩa tình của tro củi chân phương. Tết Đoan Ngọ sắp về, sao mà nhớ quay quắt món bánh tro của mẹ, sao mà thương dáng mẹ ngồi khắc khoải cả một đời nắng mưa…