Truyện ngắn: Khu vườn ký ức

Gần hết đời mẹdành cho khu vườn nhà tôi. Qua bao thăng trầm, nắng mưa dầu dãi, mảnh đất bịcuốc lên úp xuống không biết bao lần nhưng chúng vẫn dịu dàng, chịu thương chịukhó, đơm hoa kết trái cho vườn mẹ.

Đất quê tôigiàu mưa nắng, bão bùng nhưng rất nghèo phù sa màu mỡ. Không đến nỗi chó phảiăn đá, gà ăn sỏi nhưng kiếm được miếng ăn quả là trần thân. Cái nắng, cái giócứ như lò than hồng hừng hực làm mềm rũ những chiếc lá chuối, lá dong. Cây cũngkhóc, cũng sầu. Để che bớt cái nóng cho các loại rau màu trong vườn, mẹ trồngxen kẽ nhiều cây cau cao vòi vọi. Chúng che nắng trưa rất tốt nhưng không chehết nắng xiên, đủ ánh sáng cho các loại cây lá quang hợp mà sinh trưởng tốt.

Phía cuốivườn, mẹ trồng vài gốc chanh, vài gốc khế và mấy bụi chuối cơm. Một hàng nachạy dọc sau nhà, trái trĩu cành, mắt căng tròn mỗi độ thu về. Đó cũng là nguồnthu nhập kha khá của mẹ. Kha khá thôi, bởi nguồn thu chủ lực của mẹ là rau cải.Rau xanh ngăn ngắt, mỗi loài mỗi sắc độ. Non nõn nhất là cải mầm, cải bẹ xanhrồi mới tới cải bắp, cải củ. Cải mầm mẹ gieo thành vạt, gieo trong khay nhiềutầng. Khi cây cao độ năm, sáu phân mẹ nhổ chúng làm rau mầm ăn rất ngon. Raucải mầm có vị hăng hăng, giòn giòn, nhiều chất bổ dưỡng. Chỉ cần chút ít dầugiấm, bìa đậu chiên thái mỏng và quả cà chua thái lát là mẹ có thể làm nên mộtmón rau trộn ngon lành. Khi cây cải cao khoảng mười lăm phân mẹ tỉa thưa chúng,đem bán cho hàng quán. Sẽ là thiếu sót biết bao nếu ăn bánh xèo, bánh khọt màkhông có loại cải non này; chúng cũng nấu canh hay xào tỏi đều ngon. Những câycòn lại sẽ phát triển theo chiều tích cực, mập mạp, xanh mướt. Khi chúng đủlớn, mẹ bứng từng cây trồng ra vườn. Tới mùa thu hoạch, nếu trời nắng, mẹ trảichúng ra phơi rồi muối dưa. Cải muối dưa ngon thì chẳng bao giờ có đủ để bán.Nhất là vào tháng bảy, mùa Vu Lan, mùa báo hiếu, mùa ăn chay của Phật tử tứphương. Mùa đó mưa tì tì suốt ngày, có rau củ, muốn làm dưa cũng chẳng được.Khi không làm dưa thì mẹ gồng gánh ra chợ. Cây nhà lá vườn, giá cả vừa phải, mẹbán một loáng là hết sạch sành sanh. Để rồi khi về, mẹ không quên mua cho chịem tôi tấm bánh đồng quà. Ở quê thức ăn gì cũng đạm bạc, nên tấm bánh đồng quàlà đặc sản của mẹ khi đi chợ về. Chắc mẹ vui lắm, khi nhìn chị em tôi ăn chúngngon lành.

Khu vườn củamẹ cũng là khu vườn ký ức của tôi. Nơi mà chị tôi chiều chiều ra bờ ao gánhnước tưới rau phụ mẹ. Nơi có đàn bướm vàng lười lười vỗ cánh và tiếng chimquyên líu lo gọi mặt trời ban mai.

Tuổi thơ tôilớn lên trong ngạt ngào hương bưởi, hương chanh, hương mít chín ngọt lựng. Ởđó, chúng tôi “thu hái” được nhiều câu ca dao, tục ngữ rất hay mà mẹ đã vất vả“gieo trồng”. Mẹ cũng chỉ cho chúng tôi biết nhiều thứ rau trời, trời trồng chớkhông phải mẹ. Đó là rau dền, rau sam, rau má, mã đề, ngò gai…Những loại rau đómọc không nhiều trong vườn mẹ, nên lâu lâu mẹ mới thu hái chúng một lần, đủ đểnấu một nồi canh ngon. Mẹ bảo đó là rau tập tàng, rau tập tàng thì ngon, contập tàng thì khôn.

Bây giờ thìchúng tôi không còn ở với mẹ. Khu vườn của mẹ cũng không còn, phố lầu đã vâykín mít. Mẹ sống một mình với bóng, với tiếng mõ câu kinh, với tấm thân già lọmkhọm tuổi gập vào lưng. Muốn về bên mẹ nhưng có được đâu, muốn mẹ về ở với mìnhcũng chẳng cách nào thực hiện. Mẹ quen sống đời tự lập, tần tảo nuôi con, mẹ cóquyền an hưởng tuổi già theo cách của mẹ nhưng làm sao chúng tôi có thể yênlòng. Năm, đôi lần về thăm mẹ, đâu nhiều nhặn gì, nhưng đó là một thử thách quálớn đối với chúng tôi. Đường sá xa xôi, cách trở. Đồng lương công nhân èo uột,ăn sáng lo trưa, ăn trưa lo tối, dành dụm được tiền tàu xe về thăm mẹ là kỳcông rồi.

Đêm đêm, tôi cầu nguyện cho mẹ sống bình an hết quãng ngày già. Đểchúng tôi còn được cài hoa hồng đỏ lên ngực áo, để thấy mình hạnh phúc hơnnhững ai không còn mẹ, mà sống hiếu thảo với mẹ hơn.

Lý ThịMinh Châu