Chú trọng truyền thông để giảm mức sinh

Theo Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (KHH-GĐ) tỉnh, năm 2019, tổng tỷ suất sinh bình quân của cả nước là 2,1 con/phụ nữ thì tại Đắk Nông con số này là 2,68 con/phụ nữ, tức là cao hơn 0,58. Vì vậy, Đắk Nông xếp vào nhóm các tỉnh có mức sinh cao hay còn gọi là tổng tỷ suất sinh cao.

Đẩy mạnh công tác truyền thông dân số đến học sinh, vị thành niên

Trong những năm qua, kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển, điều kiện sống ngày một tốt lên, chính sách dân số có phần nới lỏng làm cho số các cặp vợ chồng sinh con thứ 3 có xu hướng gia tăng. Bên cạnh đó, một bộ phận không nhỏ đồng bào dân tộc thiểu số còn có quan niệm sinh đông con để có người lao động. Không ít người cao tuổi vừa khuyến khích vừa vô hình trung tạo áp lực cho giới trẻ khi bày tỏ mong muốn “đông con, nhiều cháu” để “nối dõi tông đường”… làm cho tỷ lệ sinh tăng cao, vô hình tạo áp lực lớn đối với công tác dân số của tỉnh.

Ngày 28/4/2020, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 588/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030”. Cụ thể, quyết định đề ra mục tiêu đến năm 2030, tăng 10% tổng tỷ suất sinh ở các tỉnh, thành phố có mức sinh thấp (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có dưới 2 con); giảm 10% tổng tỷ suất sinh ở các tỉnh, thành phố có mức sinh cao; đồng thời duy trì kết quả ở những tỉnh, thành phố đã đạt mức sinh thay thế.

Trước tình hình đó, Bộ Y tế, Tổng cục Dân số - KHHGĐ cũng vận động nhóm các tỉnh có mức sinh cao như Đắk Nông tích cực thực hiện các giải pháp giảm sinh.

Nhằm giảm tổng tỷ suất sinh theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, ngành dân số đã xây dựng nhiều kế hoạch, giải pháp; trong đó truyền thông vẫn là một trong những giải pháp quan trọng nhất với nhiều hình thức trong vận động thực hiện chính sách dân số.

Tuy nhiên, những năm qua, nguồn lực cho hoạt động truyền thông bị hạn chế đáng kể. Lực lượng cộng tác viên vốn gắn bó với cơ sở, đảm nhiệm “đi từng ngõ, gõ từng nhà” để truyền thông trực tiếp cũng giảm nhiều do quy định. Nhiều cộng tác viên xin nghỉ do khối lượng công việc lớn mà kinh phí hỗ trợ còn khá ít ỏi, làm ảnh hưởng không nhỏ trong việc thực hiện nhiệm vụ đề ra.

Giảm tỷ lệ sinh góp phần thực hiện nhiệm vụ đề ra của ngành dân số

Với mục tiêu phấn đấu trong giai đoạn 2020 - 2030 đạt và duy trì mức sinh thay thế; giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên; từng bước đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng, thích ứng với già hóa dân số, phân bố dân cư hợp lý; nâng cao chất lượng dân số, góp phần phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh, Sở Y tế đã xây dựng kế hoạch thực hiện cụ thể.

Tỉnh tiếp tục áp dụng và nâng cao hiệu quả thực hiện các chính sách hỗ trợ như khuyến khích các cặp vợ chồng, gia đình, tập thể, cộng đồng không có người sinh con thứ 3 trở lên; hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ KHHGĐ, bao gồm phương tiện tránh thai; bồi dưỡng, hỗ trợ người thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ, người vận động thực hiện KHHGĐ…

Theo ông Nguyễn Xuân Lâm, Chi cục trưởng Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh, để đưa tổng tỷ suất sinh về mức sinh thay thế, góp phần duy trì thành quả công tác dân số, ngành dân số tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông một cách sâu, rộng tới nhiều đối tượng, cũng như tăng cường cung cấp thông tin về dân số và phát triển đến cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể các cấp.

Cùng với huy động các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội tham gia công tác truyền thông, ngành tiếp tục xây dựng, triển khai các chương trình phối hợp, tập trung xây dựng các mô hình, hoạt động truyền thông toàn diện nội dung về dân số, phát triển; đẩy mạnh truyền thông thay đổi hành vi về dân số và phát triển…

Các hình thức giáo dục, truyền thông thân thiện, phù hợp với vị thành niên, thanh niên được mở rộng, gắn với đẩy mạnh xã hội hóa công tác truyền thông. Công tác đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực, kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ truyền thông trong hệ thống dân số và cán bộ truyền thông, báo cáo viên, tuyên truyền viên, cộng tác viên các ngành, các cấp… tiếp tục chú trọng hơn.