Nợ bảo hiểm xã hội: Vẫn “điệp khúc” tăng, gây thiệt thòi cho người lao động

Vũ Trang| 26/10/2017 09:16

Nợ đọng bảo hiểm xã hội (BHXH) của nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh không còn là chuyện mới. Mặc dù các ngành chức năng đã triển khai nhiều biện pháp can thiệp, song việc nợ BHXH vẫn tiếp tục gia tăng, ảnh hưởng đến quỹ BHXH cũng như quyền lợi của người lao động.

ADQuảng cáo

“Nhờn thuốc”

Đối với những trường hợp chây ỳ, kéo dài hoặc nợ BHXH quá thời hạn cho phép, ngành BHXH đã có các hình thức xử phạt vi phạm và áp dụng mức lãi suất đối với khoản nợ quá hạn theo quy định, nhưng thực tế vẫn chỉ như “ném đá ao bèo”. Mức xử phạt được xem là quá nhẹ, trong khi lãi suất chậm nộp áp dụng lại thấp hơn nhiều so với lãi suất ngân hàng, nên nhiều doanh nghiệp “nhờn thuốc”, chấp nhận vi phạm, chịu xử phạt hành chính nhằm chiếm dụng quỹ BHXH phục vụ lợi ích riêng.

Người lao động trong các doanh nghiệp cần nâng cao hiểu biết về chính sách BHXH, BHYT, bảo vệ quyền lợi cho chính mình

Theo ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Trưởng Phòng Khai thác và Thu nợ (BHXH tỉnh), hiện nay, bên cạnh vướng mắc trong xử lý doanh nghiệp nợ BHXH, việc quản lý, xác định đối tượng tham gia BHXH trên địa bàn tỉnh cũng gặp không ít khó khăn, phức tạp. Thực tế, BHXH chỉ có thể kiểm soát được đối với những doanh nghiệp thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo tình hình sử dụng lao động và lập sổ theo dõi biến động lao động theo quy định. Hầu hết các cơ sở kinh doanh của hộ cá thể, doanh nghiệp nhỏ và vừa không có tổ chức công đoàn, thì khi doanh nghiệp không khai báo, cơ quan BHXH không thể kiểm soát được.

Ngoài ra, qua kiểm tra thực tế, số lao động mà doanh nghiệp kê khai với cơ quan thuế chênh lệch khá nhiều so với số lao động thực tế. Thậm chí, một số doanh nghiệp “lách luật” bằng cách không tiến hành ký hợp đồng lao động hoặc chỉ ký dưới 3 tháng để không phải đóng BHXH.

Ông Vinh cũng cho biết thêm: “Việc người lao động chưa nhận thức rõ quyền lợi khi tham gia BHXH mà chỉ quan tâm đến việc làm cũng đã vô tình tạo kẽ hở cho chủ doanh nghiệp vi phạm pháp luật về BHXH”.

Thống kê của BHXH tỉnh, năm 2015, tổng số nợ BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) toàn tỉnh là 26 tỷ đồng; năm 2016 tăng lên 81 tỷ và tính đến hết tháng 9/2017, số nợ cũng đã lên hơn 72,5 tỷ đồng. Theo BHXH tỉnh, ngoài một số doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh thì do lãi suất tiền phạt chậm đóng BHXH còn thấp, các chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe… là những nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ đọng BHXH tăng.

Người lao động chịu nhiều thiệt thòi

ADQuảng cáo

Doanh nghiệp nợ BHXH kéo theo quyền lợi của người lao động bị xâm phạm nghiêm trọng. Trước hết, khi ốm đau, người lao động không được cơ quan BHXH thanh toán chi phí khám, chữa bệnh vì không có thẻ BHYT. Ngoài ra, do doanh nghiệp nợ BHTN, nên người lao động không thể chốt sổ BHXH để hoàn tất hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp, tạm thời mất đi quyền lợi trong giai đoạn khó khăn, ảnh hưởng đến cuộc sống. Mặt khác, người lao động cũng không được hưởng các chế độ ngắn hạn như thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các chế độ dài hạn như lương hưu...  

Chị Nguyễn Thị Sen ở xã Nhân Cơ (Đắk R’lấp) từng làm công nhân ở một doanh nghiệp hiện đã phá sản cho biết: “Bản thân tôi đã từng rơi vào hoàn cảnh khó khăn, phải “ngậm đắng” vì không biết làm cách nào để đòi quyền lợi, khi doanh nghiệp trước đây tôi làm việc nợ BHXH và bị phá sản. Thực tế, những người mới đi làm thì đành chấp nhận bỏ việc, coi như chịu thiệt một chút. Nhưng đối với những người đã làm lâu năm thì việc doanh nghiệp hành xử như vậy là gây rất nhiều thiệt thòi cho người lao động”.

Công nhân Công ty Nhôm Đắk Nông - TKV nhận sổ BHXH

Cần có giải pháp quyết liệt

Trước thực tế tình trạng nợ BHXH ngày càng tăng như hiện nay đòi hỏi các ngành chức năng cần sớm có những giải pháp quyết liệt, hiệu quả nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người lao động. Theo BHXH tỉnh, thời gian tới, cùng với việc đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, ngành sẽ tiếp tục áp dụng nhiều biện pháp để thu hồi nợ đọng như quản lý chặt chẽ công tác thu, xử lý thu hồi nợ đọng các loại bảo hiểm.

Cán bộ chuyên môn của ngành sẽ được phân công, thường xuyên kiểm tra, đối chiếu, đôn đốc đơn vị, doanh nghiệp trích nộp đầy đủ, kịp thời theo quy định của luật BHXH, luật BHYT. Công tác tập huấn, phổ biến luật BHXH, đối thoại giữa cơ quan BHXH với các đơn vị sử dụng lao động về những vướng mắc trong quá trình triển khai cũng sẽ được tăng cường. BHXH tỉnh sẽ thành lập các đoàn kiểm tra chuyên ngành, liên ngành làm việc với các đơn vị nợ đọng, vận động, đôn đốc thu hồi nợ; đồng thời kiểm tra việc thực hiện đóng các loại bảo hiểm.

Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp, chủ sở hữu lao động cố tình chây ỳ, nợ các loại bảo hiểm với số tiền lớn, thời gian kéo dài, biện pháp hữu hiệu nhất nhằm thu hồi nợ vẫn là khởi kiện ra tòa án. Để thực hiện được vấn đề này, BHXH tỉnh sẽ tiến hành ký kết với Liên đoàn Lao động tỉnh về quy chế phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu khởi kiện ra tòa án đối với những hành vi vi phạm pháp luật về bảo hiểm.

Ngành BHXH hỗ trợ tổ chức công đoàn về số liệu, thủ tục lập hồ sơ khởi kiện, thi hành án nhằm mục đích thu hồi nợ bảo hiểm, giải quyết kịp thời quyền lợi, lợi ích chính đáng của người lao động. Đặc biệt, hơn lúc nào hết, người lao động cũng hãy biết tự bảo vệ mình bằng cách lên tiếng, đòi hỏi chủ sử dụng lao động tham gia đầy đủ các loại bảo hiểm. Có như vậy mới bảo đảm tính công bằng và nghiêm minh trong thực hiện pháp luật về bảo hiểm.

ADQuảng cáo
(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Nợ bảo hiểm xã hội: Vẫn “điệp khúc” tăng, gây thiệt thòi cho người lao động
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO